Kategori arşivi: 2014

“Dâvâ adamı olun.”
Sâmiha Anne’nin gençliğe tavsiyesiydi, okuduğum kitaplarından birinde böyle buyurmuşlardı. Ben o cümleyi okurken kendisini bu fânî gözlerle görmeden âşık olmuştum. İçimde hissetmiş, bağlanmıştım. Kimseyi kırmadan, incitmeden, içinde hedefine doğru kararlı bir şekilde yürümek, sırât-ı müstakim kadar şaşmaz olmak, “doğru” olmanın horlandığı, ayıplandığı günümüzde “doğru” olmak…
Nereden geldiğimizi ve ne olduğumuzu sonradan uydurulmuş âyet gibi görülen tabulardan, kitaplardan değil, esas olandan öğrenmek… Bugünü yaratmada geçmişte kurulan o müthiş medeniyetin evlâtları olduğumuz duygusunun yerleştirilmesi… İşte bunlar hep onun güzel eserlerinde hâlen yaşıyor. İrşad, sır olunca daha mı güzel oluyor?
Yüz sene önce bütün toprakları istilâ edilmiş, muâsır medeniyetlere uyma bahânesiyle dili yok edilmiş, kendi dedelerinin ninelerine yazdığı aşk mektuplarını okuyamayacak duruma gelmiş, müthiş medeniyetinin kafası giyotinde kurban edilmiş, her köşe başında bulunan ve insanını harmanlayan mânevî kurumlarına balyoz indirilmiş, ümmeti birleyen kurumu yok edilmiş, senelerce uyumuş- uyutulmuş bir milletin çocuğu olarak ben Gazze’yi unutmadım, Bosna’yı unutmadığım kadar. Senelerce Peygamber Efendimiz (s.a.v) Arap ırkının mensubu olmasına rağmen, planlı-programlı bir şekilde bilinçaltımıza işlenen “pis Araplar” sloganını unutmadım, “kardeşim” Arapları unutmadığım kadar. Balkanları da unutmadım… 1915 diye bağırırken tek dişi kalmış canavar, milyonlarca Türk’ün Anadolu’ya kaçarken katledilişini unutmadım. Unutmamalarıma karşı ümmetini unutanları da unutmadım, unutamıyorum, unutmayacağım.
Bosna’da 90’ların ortasında, -ironiktir, adına Zeus’un metresinin ismini verdikleri o “iffetsiz” kızın kıtası olan “medeniyet beşiğinde”- milyonlarca insanın sırf Müslüman diye katledilişini unutmadım. “Şimdi Türk’ten intikam zamanıdır” diyip Srebrenica’ya giren o komutanı unutmadım.
İşte Gazze seni de unutmuyorum.
Peygamberi gözlerinin önünde denizleri yaran, sayısız mûcize gösteren, halvete çekildiğinde de kendi elleriyle buzağı yapıp tapanı unutmadığım gibi unutmuyorum seni Gazze.
Kudret helvaları, bıldırcınlar Rabbin izniyle göklerden inerken, yetinmeyip nimet beğenmeyen, nefsinin kurbanı o kavmi unutmadığım gibi unutmuyorum seni Gazze.
Gazze sokaklarında bir umudun yansıması olan, gençliğimize belki de kim olduğunu en güzel öğretebilecek, hangi mirasın sahibi olduğunu, sorumluluğunun ne kadar büyük olduğunu hatırlatabilecek o duvar yazısını da unutmuyorum. Düşmanın ellerinin kirlettiği, kurşun yaralarının hasar verdiği ama öldürmediği ecdad duvarlarındaki “Ottoman will come back” haykırışını.
Seni unutmuyorum Gazze.
Aklımdasın, memleketimin tevhid çekilen tekkelerinde…
Gül gibi geçinip gittiğimiz taşlı, bakımsız ama mutlu kaldırımlarında…
Stüdyo dairelerinde değil, hep beraber anamla, babamla, zevcemle, Allah’ın emâneti güzel yavrularla yaşadığım o rutûbetli konaklarda…
Boğaz’da, Rumeli’de, selâ sesleriyle Hicaz’da, Kızıl Sakal’ın diyarı Kuzey Afrika’da…
İşte biz böyle unutmaya unutmaya, gün olur belki sana döneriz Gazze.
Selâm ve muhabbetler ile…

Antik filozof, Empedokles’e göre evrene egemen iki güç vardır: Sevgi ve nefret. Sevgi ile var olanlar daima verirler,birleştirirler.Oysa nefret ayırıcıdır; parçalar, böler ve yok eder.
Gerçek bir insan olmak, bir psikanalist ve düşünür olan Erich Fromm’a göre “olmak”la alâkalıdır. Fromm, “Sahip Olmak ve Olmak” başlıklı kitabında gerçekte bir insanın ne olduğunu sorgular.
Kendisi Yahudi asıllı bir Amerikalıdır ve muhtemelen o yıllarda Yahudi olduğundan dolayı Almanya’dan Amerika’ya göç etmek zorunda kalır. Çünkü bu mezâlime kendini çağdaş olarak nitelendiren ülkeler suskun kalmıştır. İlk düşündüğü şey, artan şiddete karşı ne yapabileceğidir. Kendince basit bir cevap bulur ve hemen bir siyasi partiye üye olur. Fakat daha sonra şunu fark ettiğini söyler: Hiçbir siyasi parti, hiçbir politika ya da ideoloji insana özgürlüğünü veremez. Bir insana özgürlüğünü yalnız hakikat verebilir.
Evet, Gazze için insanlıktan söz edebilmek çok zor. Bu savaşa sebep olanlara şu soruyu sormak isterdim: Kendi çocuklarınızın başını nasıl okşayabiliyorsunuz? Ve neden? Bir avuç toprak ya da petrol için mi? Değer mi?
Aslında Gazze bir insanlık sınavı … Çoğu insan şunu söylüyor: “Ben ne yapabilirim ki?” İşte bu umursamazlıktır asıl insanlık sorunsalı. Oysa bu dünyadaki her hareket (yaprağın yere düşmesi bile) tıpkı bir kelebek etkisi gibidir. Bazen çok cılız bir ses çok derin bir etki yaratır ve unutulmuş insanlığı uyandırır uykusundan.
Düşman diye bir şey yoktur. Biz düşmanı korkularımızı ve benliğimizi besleyerek yaratırız. Fanatiklik, ucuz politikalar insanları birbirine düşman eder. Marmara depreminde Yunanlılar canla başla koştular yardımımıza. Biz de kıtlık zamanı onlara el uzatmamış mıydık?
Tasavvuf, bize her varlığa hürmet etmeyi öğretti, ince düşünmeyi ve sevginin kendisine teslim olmayı… Yapabileceğimiz çok şey var: Sanmasınlar ki o bebekler gerçekten öldü. Biz gayret edip insanca mücâdele ettiğimiz sürece onlar hep var olacaklar…

Eren Bayar

İnsan her yaptığı şeyin kendisine dönebildiğini görse bu kadar kötülük yapabilir miydi bilmem? Gazze’de insanlar, çocuklar, binalar yok edilirken, saldırganlar aslında kendi insanlıklarını, vicdanlarını, şereflerini, haysiyetlerini de yok ediyorlar. İleride bu kadar insanın, mazlumun âhını alan bir devlet otoritesinin başına neler gelebileceğini düşünemiyorum bile… İnsanlar gibi devletler de her yaptığının karşılığını alıyor veya alacaktır diye düşünüyorum. Bu dünyada ve öbür dünyada…
Her gün bu acının ne zaman biteceğini düşünüyor, duâ ediyoruz. Çocukların, hele çocukların böyle bir acıya mâruz kalması gerçekten çok üzücü… Onların küçücük yüreklerinde ne yaralar açılabileceğini düşünmek gerekiyor. Ama düşünmek yetmiyor, bunu biliyoruz.
Bir şeyler yapmalıyız! Maddî ve mânevî olarak kimin gücü neye yetiyorsa… O yaraları sarmalı, güçlü olmalı, bilinçli olmalı! Bu bilinç belki aldığımız bir ürünün nereye, kime hizmet ettiğini bilerek hareket etmekten başlıyor. Ve bunu süregelen bir alışkanlık haline getirebilmekten…
Çevremizi de bilinçlendirmek gerek… Maddî destek gönderebilmek kadar, sabretmek ve her şeyde olduğu gibi bunda da Allah’ın bir hikmeti olduğu bilip duâmızı hiç eksik etmemek.
Gazze için herkesin yapabileceği bir şey var!

Şiddet, savaş, saldırganlık, öfke her yerde… Özellikle bizim coğrafyamızda, komşularımızda, akşam ekranlardan yansıyan görüntülerde, sokaklarda, yanıbaşımızda… Özellikle Gazze’de yaşananlar, yürek yakan görüntüler dayanma gücümüzü zorluyor. İnsan olarak, olan bitenden utanç duyuyoruz, anlamaya çalışıyoruz ama çözemiyoruz. Bir şeyler yapmak istiyoruz ama olay öyle vahim ki ne yapacağımızı bilemiyoruz, çâresizlik belimizi büküyor.
Öte yandan paradoksal olarak müdâhale etme (ya da edememe) şeklimizden ya da içsel olarak kendi yaşadıklarımız üzerinden de kavgaya tutuşuyoruz. Şiddete karşı birtakım ses duyurma çabaları var ama onlar da ne yazık ki şiddet içeriyor.
Mevlânâ’nın dediği gibi, şimdi yeni bir şeyler söylemek lâzım…
Beyin çalışmaları, nörobilim çalışmaları bize söylüyor ki bir kelimeyi zikrettiğimiz zaman o kavramı dikkat alanımıza sokmuş oluyoruz. Yani “Şiddete karşıyız” “Kahrolsun Savaş” vs. diyerek bu duruma karşı olumlu bir şeyler yapmış olmuyoruz, hattâ bilmeden körüklenmesine bile katkıda bulunabiliyoruz.
“Peki ne yapacağız, susup oturacak mıyız?” diye sorabilirsiniz. Yine nörobilim araştırmaları bize söylüyor ki ne istemediğimizi değil, ne istediğimizi dile getirirsek, söylemlerimizde, düşüncelerimizde, hareketlerimizde daha çok isteklerimize odaklanırsak yerine gelme olasılığı daha yüksek.
Psikoloji çalışmalarında kullandığımız bir uygulama var; danışanlarımızı içsel bir sürece tâbî tutarak en içteki arzularına ulaşmalarını sağlıyoruz. Bu bir terapi tekniği, detaylarına çok girmek istemiyorum, ama asıl söylemek istediğim şu: Bu tekniği uyguladığımızda görüyoruz ki, hangi ırktan, hangi yaştan, hangi etnik kökenden, hangi sosyal sınıftan, hangi cinsiyetten (listeyi uzatabilirsiniz) olursa olsun, “insan” olduğumuz için hepimizin en derinlerdeki ortak arzumuz barış, huzur, birlik ve en önemlisi SEVGİ.
Şimdi de diyebilirsiniz ki, biz tek başımıza bu konuda ne yapabiliriz ki, sorun bu kadar büyükken?
Çalışmalarımda sıklıkla kullandığım kısa bir Hint filmi var, internet üzerinde. Aslında Hindistan’ın tanıtımı için çekilmiş. Adı “Lead India”. Seyretmenizi öneririm ama özetle içeriği ve mesajı şöyle: İşlek bir yolun üzerine kocaman bir ağaç devriliyor ve tabiî trafiği felç ediyor. Okul servisleri, özel araçlar, herkes koca kütüğün arkasında mahsur kalıyorlar. Sonra çok şiddetli bir yağmur başlıyor. Durum o kadar kontrol dışı ve kimsenin yapacak bir şeyi yok gibi görünüyor ki, herkes çâresizlik içinde araçlarının içinde durumdan şikâyetçi şekilde oturuyor. Bir şeyler yapması gereken görevliler de durumun vahameti karşısında önce yüksek sesle itiraz eden mağdur kişileri sakinleştirmeye çalışıyorlar, sonra da çekip gidiyorlar. Herkes çaresizlik içinde bekleşirken okul servisinden bir çocuk atlıyor ve kendinden kat be kat büyük kütüğe yüklenerek kaldırmaya çalışıyor. Tabiî bu durum yetişkinlere çok garip görünüyor. Ancak çocuk ağacı yerinden oynatacağına o kadar inançlı ve o kadar gayretli ki önce diğer çocuklar sonra da yavaş yavaş da olsa yetişkinler yardıma, duruma müdâhale etmeye geliyorlar. Ortak amaçlarına, kütüğü yoldan kaldırmaya hep bitlikte öyle bir asılıyorlar ki başta çok uzak bir ihtimal, hattâ imkânsız gibi görünen hâl gerçekleşiyor, yol açılıyor.
Kıssadan hisse: Eğer inanırsak ve çok çok odaklanırsak, vazgeçmeden o yolda devam edersek, etrafımızdakileri de harekete geçirme gücümüz var. Önce biz sevmeyi öğrenerek başlamalıyız. Koşulsuz, neden beklemeden, hepimiz insan olduğumuz için, aynı kaynaktan geldiğimiz, bıkmadan usanmadan sevgi gösterirsek, sevgiyi yayarsak bu sevgisiz ortamı düzeltmeye başlayabiliriz.
Hatice Cenan Hazretleri’nin hepimizin bildiği sözlerini bir kere daha hatırlatmak isterim:
“İnsanları seveceksin. Senin içinde tükenmez af, merhamet ve müsâmaha hazineleri var. Onun için bütün mahlûkatı aynı yorulmaz hız ve aynı tükenmez iştiyakla seveceksin. Sende mevcut cevheri cömertçe harcamalısın, hatâlarında ve sevaplarında onlarla bir olarak seveceksin. Doğumları ile çoğalıp ölümleri ile eksilecek kadar onlarla olacaksın.”
SEVGİ ile kalın, sevgi hissedin, sevgi yayın, sevgi konuşun, sevgi gösterin. Sevgiye odaklanın, sadece sevmeye inanarak…