Kategori arşivi: 2014

Aralɩk ayɩ Hıristiyan âlemi Hz. Îsâ’nɩn doğum gününü kutlarken bizim de Şeb-i Arus’u yaşadɩğɩmɩz, Hz. Mevlânâ’yɩ daha yoğun anmaya ve anlamaya çalɩştɩğɩmɩz bir ay. Hz. Mevlânâ, Cemâl’e yürüdükleri zaman değişik din ve milletten yaklaşık 40 bin insanın katıldığı cenazesinde, Müslümanlar, diğer dinlerin müntesiplerine, ‘Neden siz de bu cenazeye katılıyorsunuz?’ diye sorduklarɩnda, Hıristiyan ve Yahudiler, ‘Biz Hz. Îsâ’yı ve Hz. Mûsâ’yı hep ondan öğrendik’ diye cevap vermişlerdi.

“Hz. Ahmed’in ismi bütün peygamberlerin ismidir, onun ismi anɩldɩğɩnda hepsinin ismi anɩlmɩş olur” diyen Hz. Mevlânâ, mürşidine “Ey benim kurtarıcım! Neşelere dal, sen zamanın Îsâ’sısın!” diye seslenir ve yine ona hitab ettiği bir şiirinde, Hz. Muhammed’in vârisi olan insan-ɩ kâmilin de aynɩ şekilde bütün peygamberlerin mânâlarɩnɩ taşɩdɩğɩnɩ şöyle anlatɩr:

 “Sen, gökyüzündeki parlak aysın; bizse, kapkaranlık geceyiz! Ay olmayan geceler pek karanlık olur!

Sen, Mûsâ’sın; biz de, senin elinde âsâyız! Âsâ, Mûsâ’nın elinden başka elde işe yaramadı!

Sen, hoş nefesli Hz. Îsâ’sın; bizse, çamurdan yapılmış kuşuz! Bir nefes üfür de, bizim nasıl göklere yükseldiğimizi seyret!

Sen, zamanımızın Nûh’usun; bizse, sana bir gemiyiz! Nuh gemiden çıkıp giderse, o gemi belâ tufanından kurtulabilir mi?

Ey benim canım; sen, benim Halil’imsin! Bütün dünya ateşlerle dolu; Halil olmadıkça, ateş, gül bahçesi olamaz!

Sen, Mustafa’nɩn nûrusun! Gönül Kâbesi putlarla dolu; lutf edip gel de, Rahmân’ın evinden putları dışarı at gitsin!

Sen, güzellik Yusuf’usun! Halkın gözleri bağlı; hakikati görmüyorlar! Onların gözleri, Kenan’ın ihtiyarı Yakup’un gözleri gibi, seninle açılır; lutf edip gel de, gözlerini aç!”

Geylânî Hazretleri, Futûhu’l-Gayb adlı eserde tasavvufun 8 huy üzerine olduğunu belirterek bu 8 özellikten ‘seyahat’in İsâ Peygamber’e nasib olduğundan bahsetmektedir. O, bu âlemde başɩnɩ sokacak hiçbir yeri olmayandɩr. Hz. Mevlânâ’nɩn Fîhi Mâfîh’te anlattɩğɩ hikâyede Hz. Îsâ bir gün kɩrda dolaşɩrken çok şiddetli bir yağmura yakalanɩr ve yağmur dininceye kadar karakulaklarɩn yuvasɩna, mağaranɩn bir köşesine sɩğɩnɩr; “Karakulağın yuvasından çık! Yavruları senin yüzünden rahat edemiyorlar” diye vahiy gelir. O da şöyle feryad eder: “Ey Allahım! Ka­rakulağın yavrularının sığınağı olduğu halde, Meryem’in oğlunun ne sığınağı, ne yeri, ne de evi ve makāmı var.” Hz. Mevlânâ şöyle söyler: Karakulağın yavrusunun bir evi varsa onun da böyle bir evden atanı vardɩr. O’nu evden çıkaranın lûtfu, şerefi yüzbinlerce yere, göğe, dünya ve âhirete, arş ve kürsüye bedeldir. Onun mekânɩ ve konak yeri bu balçɩktan yaratɩlan dünya değil, göğün 4. katɩdɩr. Hazret, Divân-ɩ Kebîr’de der ki:

Eğer şu cihan, tamamıyla yok olsa, ne gam! Dünya olmaksızın benim yüzlerce gizli dünyam var!

Ben, şeker yüklü kervanları, yokluk diyarından yola düşürdüm, yürüttüm.

Ben, aşkla mest olmus bir kişi olduğumdan, bu kervanlar yüzünden kâr mı ettim, zarar mı ettim, haberim yok!

Baş gözüm vaktiyle aşk derdiyle inciler saçardı. Halbuki, şimdi benim, inciler saçan bir canım var!

Ben, eve barka bağlı değilim, Hz. Îsâ gibi, benim de dördüncü kat gökte evim var!

Bedene can verene şükürler olsun. Can gitti ama, cânın cânına sahip oldum.Tebrizli Şems’in verdiği bir şey var ya, işte sen benden onu iste, onu ara!

 

Mürşidi Şems-i Tebrîzî’ye “Sen bir güneşsin, Sen bugün bizi başsız ve ayaksız ettin. Hz. Îsa gibi dördüncü kat göğe çıkardın, güneşin yanına oturttun” diyen Hz. Mevlânâ kendi geçirdiği değişimi de şöyle anlatɩr: “Onun sayesinde kurtulanların canlarına yemin ederim ki, kurtuldum. Hürüm. Eskiden Utarit gibi deftere düşkündüm. Ediplerin üst yanına geçip otururdum. Sâkînin alınyazısını görünce sarhoşu oldum. Kalemleri kırdım.”

Hz. Îsâ’nɩn bir diğer vasfɩ da “çok gülen” olmasɩ idi. Bu Hz. İsâ’nın bütün beşerî sıfatlarından ve vücut bağlarından kurtularak ilâhî âlemin mukaddes harîmine yükselmesi demekti. Hz. Mevlânâ bunu şöyle ifade eder:

Ben öyle bir mânevî zevke dalmışım ki, neşelerden, sevinçlerden bile usanmışım, bıkmışım. Gönlümün yârinden başka, hiçbir kimse bana yâr olamaz, beni neşelendirmez!

Ben, aşk ırmağının suyuna düştüm, yıkandım, renkten ve kokudan arındım. Sevgilimin, kalbimde açtığı yaranın zevki aşkına düştüm de, merhem aradığım yok!

Ben güzel gülüşlü Îsâ’yım. Şu ölü dünya benimle dirildi.

Mürşid-i kâmil, aşk ile perişan olmuş hastalara Hz. Îsâ gibi şifâ olandɩr. Çünkü o insanı büyüleyen güzel yüzünü gösterince mihnet ve keder ordusu bozguna uğrar, kaçar, gider. Hz. Mevlânâ der ki: “O suçludur, kusurludur. Yüzlerce mihnete, yüzlerce eziyete lâyıktır ama, sana lâyık olan, sana yakışan şey, bağışlamaktır, keremde ve lûtufta bulunmaktır. Aşk zevkini vererek, sevmeyi öğrenerek lûtuflarda, ihsanlarda bulunduğun, yüzlerce mânevî sütle, şekerle beslediğin şu gönüle, bunca lutuflardan, tatlılıklardan sonra, her nefesde her an cefâ zehrini tattırma!”

 

Hz. Mevlânâ, nefesi ile ölü gönülleri dirilten mürşid-i kâmili ise şöyle anlatmaktadɩr:

Biz gerçek hekimleriz. Hz. Îsa’nın talebeleriyiz. Nice ölülere üfürdük, dirilttik.

Ölüleri nasıl dirilttiğimizi görenlerden sorunuz. Onlar elemlerden kurtulanları, şükranlar içinde hayata kavuşanları size anlatsınlar.

O hekimler çok uzaklardan gelen garip kişilerdir. Hastalara verdikleri ilâçlar da hiç görülmemiş, acayip, garip ilâçlardır.

Onlar diyorlar ki: “İnsanların başlarına belâ olan gussaların, kederlerin başlarını ezeriz. Gamı evlerden dışarı atarız.

Hepimiz güzeliz, dilberiz, bayram ayı gibi her tarafa sevinç ve neşe getiririz.

Biz Allah‘ın hekimleriyiz. Hiçbir hastadan muayene ve tedavi ücreti almayız. Biz tertemiz ruhlarız. Kirli huysuz değiliz.

Biz anlayışlı hekimleriz. İdrar tahlili şişesine ihtiyacımız yoktur. Fikir gibiyiz, hastanın bedeninde dolaşır dururuz.

Biz Ahmed (s.a.v.)’in tevhid müjdesini vermedeyiz.

“Ey gönül niye kederlenirsin?” der, Hz. Mevlânâ. “Taş taşlıktan geçmedikçe parmaklara yüzük olamaz. Yüzük olmak dileyen taş, ezilmeyi yontulmayı göze almalıdır”.

Ne kadar mânâ yüklü bir öneri değil mi?

Bu deyiş benim Hz. Mevlânâ’yı anlamaya çalışmakta en çok yardımcım olmuş deyişlerden en birincisidir.

Hz. Mevlânâ, edebiyat kitaplarına yansıdığı gibi sadece bir şâir, bir düşünür, bir filozof değil, aynı zamanda tasavvufta Mevlevî yolunun öncüsü ve çok daha önemlisi, bir Hak âşığı kâmil insan, bir yol göstericidir.

Bizler insan olma yolunda uğraşırken şüphesiz çeşit çeşit dünya hallerine mâruz kalıyoruz. Sabah uyandığımız andan itibaren hayatlarımızda hep bir ‘var olma savaşı’ mevcut âdetâ. Ne giyeceğimizden tutun da, ne yiyeceğimize, işe nasıl gideceğimize, çalan telefona nasıl cevap vereceğimize kadar, her ânı bir ‘şahsî mücâdele’ olarak yaşıyoruz. Üstelik birçok kereler de bu cebelleşmenin eteğinde kendi şahsımız dışındaki herkesin şahsımıza karşı olduğunu düşünüp, insanlara gizliden gizliye küsüyoruz.

Hz. Mevlânâ işte tam da bu evrede devreye bizlere yardım etmek veya yol göstermek adına giriyor.

O bizlerle bugünkü batı dünyasının “pozitif düşünce” başlığı altında tanıttığı, kişinin kendisini bilme, öz iradeyi tanıma ve yönlendirme konusunda müthiş sırlar paylaşıyor.

İnsanın yüreğinin özgür olmasını, kalbinin Yaratan’a dönük olmasına bağlı görüyor ve ‘tevhid’ inancının kişiyi kıymetli bir yüzük olma yolunda tutabilecek yegâne yol olduğunu anlatmaya çalışıyor. İçinde yaşadığımız evrenin hepimizin olduğunu anlatıyor bizlere. Asıl mücâdelenin insanın kendi egosu ile olduğunu, bize karşı olduğunu düşündüğümüz kimselerin aslında bir bütünün pek kıymetli parçaları olduğunu ve hattâ bizlerin tamamlanmasındaki rollerini anlatıyor Hz. Mevlânâ. Üstelik bahsi geçen özgürlüğe nasıl kavuşabileceğimiz konusunda bizlere çeşitli ve çok kıymetli dersler veriyor. Gerek Mesnevî’sinde, gerek Divân-ı Kebir’de, gerek Fîhi Mâ-Fih’de, yaşama dâir ne varsa ise içimizde olduğunu ve evreni döndüren gücün sadece aşk olduğunu anlatmaya çalışıyor.

Öğrenmeye çalıştıkça Hz. Mevlânâ ve öğretilerini dipsiz bucaksız bir ummana benzetiyorum. Ne var ki bu ummandaki öğretileri okuryazar bir insan olarak bile, yalnız başına kitaplardan anlamak çok zor, hattâ belki de imkânsız. Bu yüzden sevgili öğretmenlerimiz, mürşid-i kâmil kimseler devreye giriyor. Eğer siz de ‘bu vakitten tezi yok, kendimi keşfetmem lâzım’ diyor iseniz, sizlere nâçizâne tavsiyem, âcilen bir kâmil insanın gölgesine girmeniz ve âlimlikten, yani bilgiye sahip, bilirkişilikten, bilgeliğe doğru, yani sahip olduğu bilgiyi uygulayabilen kişiliğe doğru, aktif olarak yelken açmanız olurdu.

Sevgi ve muhabbetle…

Her büyük sultanın öne çıkan bir özelliği vardır. Hz. Mevlânâ aşk sultanıdır. Bu bizim anladığımız gibi bir kişiye duyulan aşk değil, ilâhî aşktır.

Mevlânâ, Şems gelmeden önce Allah’ı ilimle bilen bir din adamıydı. Şems onun bütün putlarını kırıp onu bir aşk sultanı haline getirdi. Hz. Şems, Mevlânâ’nın mürşididir. Şems olmasaydı Mevlânâ bugün de bilinen bir âlim olabilirdi. Ne var ki yüzyıllar öncesinden bize seslenen bir aşk sultanı olamazdı. Bunun içindir ki Mevlânâ hocasına çok hürmet ederdi. Hz. Mevlânâ mürşidine olan aşkını Mesnevî’deki hikâyelerinde bazen sembollerle (örneğin doktor veya güneş gibi), bazen de açıkça Şems’den bahsederek göstermiştir. Şems de Makâlât adlı kitabında Hz. Mevlânâ’nın kendisini altı yaşında bir çocuk gibi dinlediğini anlatmıştır. Sultanlar sultanı Allah’ı önce Şems-i Tebrizî’de görmüş ve sonra da her yerde Allah’ı seyretme zevkine mazhar olmuştur. Bu aşk ve güzellik, içinden taşmış ve her zerresi “lâ ilâhe illallah” diyen bir sultan olmuştur.

Hz. Mevlânâ yazdığı eserleri şuurla yazmadığını, ney olmuş gönlünden akıttığını söyler. Nedir ney olmak? Hz. Mevlânâ bunu Mesnevî’nin birinci  cildindeki 18 beyitte anlatır. Neyi sazlıktan koparırlar. İçini oyarlar. Fırınlarda cayır cayır yakarlar. Sonra yedi tane delik açarlar. Artık o ney olmuştur. Ondan konuşan kendisi değildir ve sazlıktan koparıldığı halden bir eser kalmamıştır. Kendinden geçmiş, üfleyenin sesini çıkaran bir vâsıta olmuştur sadece. Bunun iç mânâsını Ken’an Rifâî Hazretleri’nin Mesnevî Şerhinden şöyle öğreniyoruz: Hz. Mevlânâ, sazlıktan, yani Allah’ın mânâsından koparılıp dünyaya gönderildiğini, içinin arzu ve isteklerden arınıp oyulduğunu, sonrasında hâdiseler ve acılar içinde cayır cayır yandığını ve son olarak nefsin yedi mertebesini simgeleyen yedi tane delik açıldığını anlatır. Artık Hz. Mevlânâ’dan konuşan Allahu Teâlâ’dır. O’nda benlik kalmamıştır. O Allah’a aşk ile gidenlerdendir. İlmi bize aşk ile anlatmıştır. Onun için de aşkın ilmidir Hz. Mevlânâ…

Yazdığı eserler 800 yıl öncesinden bizi bize anlatır, ayna tutar. Hocam Cemâlnur Sargut der ki: “Çok sevdiğiniz birini en fazla üç dört gün büyük bir hayranlıkla dinlersiniz. Fakat gönlü ney olmuş bir kâmil insanı dinlemeye doyamazsınız.” Onun içindir ki bize Hazret yüzyıllardan beri Mesnevî ile  ışık tutar, kutup yıldızı gibi yolumuzu bulmamıza yardım eder. Hikâyeler  aracılığıyla Allah aşkını gönlümüze zerk eder.

Hz. Mevlânâ aşkı ve eserleriyle hepimizi hâlen irşâd eden bir sultandır. Allah mânâsını idrak etmeyi nasip etsin.

 

Âmin.