Editörden (Şubat 2015)

Merhaba Her Nefes dostlarımız,

 

Yeni bir ayda, yeni bir sayı ile karşınızdayız çok şükür. Bu sayımızda konumuz “Hicret”. Mâlûmunuz hicret kelimesi “Bir yerden başka bir yere göç etmek” anlamına geliyor. Göç, önemli bir kavram; bir açıdan bakıldığında hayatımızın tamamı farklı göçler üzerine kurulu. Gayb âleminden dünyaya, bebeklikten çocukluğa, gençliğe, olgunluğa, yaşlılığa ve gayb âlemine doğru hoş bir yolculuk… Diğer bir deyişle belki de hayatımız sadece mâneviyattan, maddiyata ve tekrar mâneviyata bir yolculuk, bir göç…

 

Elbette tüm bu anlatımlar, “hicret”i bize öğreten ve gösteren, “hicret” yolculuğu ile Yesrib’i medenî, Medine eden, Bekke’yi Mekke eyleyen o mübârek peygamberimizin göçü yanında çok eksik ve çok satıhta kalıyor. Bizi mütebessim bir şekilde, hiçbirimizden vazgeçmeden, hevesten hidâyete götüren, cehennemden cennete erdiren, o en büyük yaratıcının en kıymetlisi ve himmeti olan Hz. Ahmed Muhammed Mustafa’nın (sav) ümmeti olma lûtfu ile şereflendiren “Hicret”ten bahsetmek istiyoruz.

 

Elbette bu kadar önemli bir konuda eksik hâlimizle, gönlümüzden kalemimize göç eden eksik kelimelerimizle ve dilimiz döndüğünce size bu muhteşem hâdiseyi ve O’nun bizim bozuk aynalarımızdaki akislerini paylaşmaya çalıştık. Amacımız, bir nefes dahî olsa o muhteşem hâdisenin olduğu günde, medenî oluşa, Medine’ye ve O’nun ay gibi üzerimize doğan şerefli misafirine, o resûllerin en müstesnâsına, gönül dolusu “MERHABA EY SEVGİLİ” diye nefesimiz yettiğince seslenebilmektir.

 

ṭala‘a ‘l-badru ‘alaynā Ay doğdu üzerimize

min thaniyyāti ‘l-wadā‘ Veda tepesinden‘

wajaba ‘l-shukru ‘alaynā Şükür gerekti bizlere

mā da‘ā li-l-lāhi dā‘ Allah’a davetinden.

’ayyuha ‘l-mab‘ūthu fīnā Ey bizden seçilen elçi

ji’ta bi-l-’amri ‘l-muṭā‘ Yüce bir davetle geldin

ji’ta sharrafta ‘l-madīnah Sen Medine’ye şeref verdin

marḥaban yā khayra dā‘ Merhaba ey sevgili

 

 

Sohbetler (Şubat 2015)

– “Ârifin uzleti, nefsinden kalbine hicret etmektir. Kalbinden de içeri ruhuna gitmektir ve nihayet ruhundan sırrına, sırrından Mevlâ’sı­na yetmektir. Uzlet, hakikatte hayvânî sıfatlardan kurtulmaktır.”

(Ken’an Rifâî, Sohbetler, Kubbealtı Neşriyatı, 2. Baskı, İstanbul 2000, s. 436)
****

  • Seni Hak’tan ayıran perdelerin en kalını, mahlûka bağlanıp kal­mak buyrulmuş olmasının sebebi nedir?
  • “Burada mahlûktan maksat dünya ve dünya muhabbetidir. Yok­sa, evlâdının terbiyesi, evinin hizmet ve idâresi gibi meşgale, Allâh’ı unutmamak şartıyla makbul işlerdendir.”

(Ken’an Rifâî, Sohbetler, Kubbealtı Neşriyatı, 2. Baskı, İstanbul 2000, s. 621)

 

****
Sabîha Hanımefendi:

– Bu âlemden öteki dünyâya ne kadar göçen oldu, neler gitti…

– “Tabiî… İmtihanda muvaffak olup sınıfı geçen olduğu gibi, ikmâle kalan ve sınıfı geçemeyen de olur…
Sabahtan akşama kadar on bin rekât namaz kılmaktan idrâk ede­rek iki rekât kılmak elbet daha iyidir. Onun için, iş çoklukta değil, mânâdadır. Kimisi korku ile, kimisi teşvikle geliyor, yâhut ‘hep devam ediyor­lar, ben de edeyim’ diyor. Yâni taklitle geliyor. İşte imtihan vaktinde bu üçe meydan yoktur. Bu gibi imtihanlarda yalnız sadâkati ve ihlâsı olan kazanıyor, ki zâten maksut da budur. Hz. Mevlânâ’nın kaç tane dervişi söyleniyor?..”

Sabîha Hanımefendi:

Evlâtları içinde de yalnız bir Sultan Veled babasının yolundan gitti…

– “Hakîkaten sultan… Ama Hüsâmeddin, illâ Hüsâmeddin. Sultan Veled de bihakkın sultandır ki Şemseddin Tebrîzî ona hâlini giydirdi. Şemsin yanında Şam’dan Konya’ya kadar gitti. Onun için Şemseddin Tebrîzî, Mevlânâ’ya ‘Sana serimi, ona sırrımı verdim’ buyuruyor… Kezâlik, peygamberlerin kaç tane sahâbesi vardı? Rûhullah denen Îsâ’nın kaç tane yâr-ı gārı vardı? Hz. Nuh’un yine hiç yoktu. Mûsâ’nın kaç tane vardı? Ya bir tane, ya iki… Bir şey ne kadar az ise kıymeti ve pahası da o kadar yüksektir. Pırlantadan hiç farkı olmayan, yapma, güzel taşlar var, fakat kıymeti var mı? Bir pırlanta kaç yalancı taşı bir­den satın alır… Maksat mânâdır. O hâsıl olmadıktan sonra neye yarar? Pırla gelen zırla gider, bilmez misin?…”

(Ken’an Rifâî, Sohbetler, Kubbealtı Neşriyatı, 2. Baskı, İstanbul 2000, s. 163)

Hicret

Allah buyuruyor ki; “Ve onlardan önce (Medine’yi) yurt edinmiş olup kalplerinde îman yerleşmiş olanlar, kendilerine hicret eden kimseleri severler.”

Hicret Arapça’da ayrılık demektir. İç mânâsıyla ise nefsten ruha göçmek, kötü huyları terkederek Peygamber’in ahlâkıyla ahlâklanmaktır. Peygamber’in hicreti, vakti gelene bunun nasıl olması gerektiğini göstermek içindir. Peygamber, Bekke olan vücûdunda ruhunun hakîkatini ortaya çıkarmak üzere Medine’ye göçmüş ve ensârın gönlüne tecellî ederek Yesrib’i şehir, yani hakîkî vücut haline getirmiş ve medenî kılmıştır.

Anlaşılıyor ki, Peygamber Efendimiz (s.a.s) Mekke’deki varlık makamından Yesrib’e yani hayret makamına göç ettiler ve bize bunun yolunu gösterdiler.

Mekke’nin fethi Bekke’nin fethidir. Hz. Peygamber hicret kavramıyla nefsin gönle doğru tekâmülünü anlatırken, fetihle de bu tekâmülün tamamlanışını anlatır. Bu bir sülûktur. Vücûdun dirilişi hakka’l-yakîn ile sonuçlanmalıdır. “Be” harfi, Peygamber’in mübârek vücûdunu yani berzahı temsil eder. Hz. Peygamber hakka’l-yakîn oluşunu vücûdun fethi olarak anlatır. Hakka’l-yakîn’e ulaşmak için, ilme’l-yakîn ki Cebrâil (a.s) ile sağlanmıştır (Allah’a doğru seyir), ayne’l-yakîn ki mi’racdır. Mi’racın dönüşü hakka’l-yakîn’dir (Allah’la seyir) ve Mekke’nin fethi ile sonuçlanmıştır. Bu durum Hz. Peygamber’in ayrı bir vücûdu kalmayıp, Allah’ın O’nda tam tecellî ettiğinin delilidir. Onun “kulum” diye seslenmesi, ‘bende vücut kalmadı’ demektir. İşte hicretin hakîkî mânâsı budur.

Daha kısa bir târifle kötü ve çirkin huylardan ya da isyan ve günahkârlıktan güzel ahlâk ve ibâdete dönmek olarak da adlandırılabilir.

İbn Arabî Hazretleri, Hz. Peygamber’den naklettiği bir hadiste, “‘Ameller niyetlere göredir. Kişi için niyet ettiği vardır. Hicreti Allah’a ve Peygamber’ine olan kişinin hicreti Allah’a ve Peygamber’inedir. Dünya için hicret eden ise, onu elde eder. Ya da bir kadın için hicret eden, onunla evlenir ve hicreti de hicret ettiği şeyedir.’ Bu hadîsi, Ömer b. el-Hattâb (a.s) rivâyet etmiştir.”[1]

Allah ise şöyle buyurmuştur:

Allah’a ve Peygamber’ine hicret etmek üzere evinden çıkıp ölümün yetiştiği kimsenin sevabı Allah’a kalmıştır.” (Nisâ, 100)

Gene İbn Arabî Hazretleri’ne göre “Muhâcir”, Allah’ın ve Peygamber’inin terk etmesini istediğini terk eden, bu terkte ise her türlü kuşkudan uzaklaşarak gönül rahatlığı ve arzusuyla mübalağayla hareket eden kimsedir. Yoksa istemeden ya da zorlanarak ya da bir karşılık bekleyerek terk etmemişlerdir. Hicret eden insan, bu konuda kendisine karşı çıkanların verdiği zorlu sıkıntılara ve ona duyurdukları -doğal olarak- nâhoş sözlere göğüs gererek, gönül hoşluğuyla hicret eder. Dolayısıyla muhâcir, makamında kemâle ermiş kişidir. (Allah’ına sefere çıkmış olandır).

Vatanımızdan duyusal olarak yaşadığımız ilk ayrılık ve gurbet, Rabliğine bizi şâhit tutarken bulunduğumuz avuç vatanından ayrılmamızdır. Yani asıl hicret ruhlar âleminden kopup dünyaya gelmemizdir. Sonrasında anne rahmini vatan biliriz, oradan da atılırız. Dünya bizim vatanımız olur ama orası da bir sefer yeridir. En sonunda kendimizi berzahta buluruz. Ölüm sürecinde orayı mekân ediniriz. Daha sonra hakîkî uyanış yerine gitmek üzere diriliriz. Bazısına göre asıl vatan kıyâmettir. Diğer bir grup ise bunu kabul etmez.

Anlaşılıyor ki insan daima iki kutup arasında yolculuktadır. Ebedî bekâya ulaştığında ise zaman ve mekân kavramı kalktığından, ebedî bekâ ile birlikte vatan kavramı silinir. Müridin vatanından ayrılışında ise maksat gerçekleşir. Eğer zâhirde ve bâtında mürit vatanı terk edebilirse maksadı hâsıl olur. Kuvvetteyken kalbi vatanına bağlı olan insan maksadına erememiştir.

Allahu Azîmüşşân, âyetlerle hicreti desteklemiştir. Enfâl, 72’de “Îman edip de hicret edenler” ifadesiyle başlayan âyette, “Hizmetin îman edip hicret edenlere yapılması gerektiğini, bu gruba ise ‘ilmî îmanla inananlar, aile, evlat, mal, maddî imkânlar ve nefis vatanı gibi alışkanlıkları azimet kuvvetiyle terk edip hicret edenler, gurbette seyahati tercih edenler, malı geride bırakmak ve Allah rızâsı için harcamak sûretiyle mallarıyla riyâsette yormak, şeytanla muharebe etmek, Allah yolunda yolculuğun zorluklarına katlanmak ve Allah yolunda sülûk niyetiyle din uğruna fedâ etmek sûretiyle de canlarıyla yakîn ve tevekkül gücüne dayanarak cihat edenler, menzilde hizmet etmek sûretiyle onları ‘barındıranlar…’, ihtiyaç duydukları şeyleri hazırlayıp bağışlamak sûretiyle onlara yardım edenler, ‘işte onların bir kısmı diğer bir kısmının dostlarıdır.’ Kaynaşmak ve birbirini sevmek sûretiyle dost olanlar girerler. ‘Îman edip de’ alıştıkları vatanlarından ‘hicret etmeyenlere gelince’, onlar hicret edinceye kadar sizinle onlar arasında dostluk nâmına bir şey olmaz.”[2]

İbn Arabî Hazretleri hicretin kâfirlikten kurtulmak olduğunu da belirterek, kâfirler arasında yaşamak İslâm dinini aşağılamak, küfür kelimesinin Allah kelimesinden üstün olmasına neden olmak anlamına gelir, diyor.

Nitekim Resûlullah’tan (s.a.s) şöyle rivâyet edilmiştir: “Ben, müşrikler arasında ikamet eden Müslümandan berîyim.” Müşrikler arasında ikamet eden kişinin İslâm sözüne itibar edilmez. Yüce Allah, müşrikler arasında yaşayıp da ölen kimse hakkında şöyle buyurmaktadır: “Kendilerine yazık eden kimselere melekler canlarını alırken, ‘Ne işte idiniz!’ dediler. Bunlar, ‘Biz yeryüzünde çaresizdik.’ diye cevap verdiler. Melekler de, ‘Allah’ın yeri geniş değil miydi? Hicret etseydiniz ya!’ dediler. İşte onların barınağı cehennemdir; orası ne kötü bir gidiş yeridir.” (Nisâ, 97) Anlaşılıyor ki günümüzde kâfirlerin olduğu yere itibar etmek ve hicret etmek Allah tarafından lânetlenmiştir.

Fütüvvet ahlâkının esası, Kur’an’da da geçen “îsar” kavramıdır; Başkalarını kendi nefsine tercih etmek demek olan îsar, İslâm tarihindeki Hicret olayında, Cenâb-ı Hakk’ın, ensarla ilgili şu âyet-i kerîmede vasfettiği hâldir:

“Muhâcirlerden önce Medine’yi yurt ve îman evi edinenler, kendilerine hicret edip gelenlere sevgi beslerler. Onlara verdikleri şeylerden dolayı nefislerinde bir darlık duymazlar. Kendilerinin ihtiyacı olsa bile, onları nefislerine tercih ederler. Kim nefsinin cimriliğinden korunur ve kurtulursa işte onlar felah bulanlardır.” (Haşr, 9)[3]

Hicret îsarın, yani civanmertliğin, yiğitliğin, fedâkârlığın, ferâgatın ve diğergâmlığın en güzel örneğidir. Şekil ve sûret itibariyle bir defa vâki olmuş bir hâdise (hâdis, sonradan olma) olmasına rağmen mânâsı ve hakîkati itibariyle her an yaşanan ve yaşatılan bir hâdisedir.

 

Sonuçta anlaşılıyor ki mânevî hicrette, dünyadaki vazifelerini en uygun şekilde yerine getirenler melekût âleminin üzerine kadar yükselirler. Allah’a yakîn hâline ererler fakat dünya denen bu yegâne fırsatı şeytana ve nefsanî arzularına uyup geçirenler yollarını şaşırır ve ahsen-i takvîm üzere kemâle ereceklerine esfel-i sâfilîne yuvarlanıp giderler.

Tasavvufta dünyaya gelmek ve dünyadan tekrar mânâya yönelmek her ikisi de ayrı iki hicret anlatmaktadır. İkinci hicretin sonucunda kul hakîkî makamına ulaşmazsa bu hareketler hicret diye değerlendirilemez.

Velhâsıl, Hocam Sâmihâ Ayverdi buyuruyorlar ki;

Allah’a yakınlık, nefsten kalbe hicret, ruhtan sırra ve sırran da Mevlâ’ya yetmektir.

O halde dünyayı hicret yeri bilenlere ne mutlu. Sözlerimizi yine Hocam Sâmiha Ayverdi’nin Hancı adlı kitabındaki dizeleriyle neticelendirelim:

Muhâcir kuşlar bile yıldan yıla göçecekleri memleketi tanıyıp şaşırmazken, ey cânı canımdan ayrı düşen! Söylesem de, sussam da, gece gün, akşam sabah demeyip sana hicret etmekte, yerimi yuvamı arar olmakta bir kanatlı mahlûktan daha mı az ferâset göstermeliyim?[4]

 

[1] İbn Arabî, Fütuhât-ı Mekkiyye, çev. Ekrem Demirli, Litera Yayıncılık, İstanbul, 2006, c. 2, s. 150.

[2] İbn Arabî, Tefsir-i Kebir Te’vilât, Kitsan Yayınları, İstanbul, c. 1, s. 454.

[3] Şihâbuddîn Sühreverdî, Gerçek Tasavvuf-Avârifü’l Meârif, Semerkand Yayınları, İstanbul, 2011, s. 318.

[4] Sâmiha Ayverdi, Hancı, Kubbealtı Neşriyâtı, İstanbul, 2013, s. 64.

Hicrandan Hicret

Lûgatler hicrete ayrılık, terk, göç anlamlarını vermişler. Ama ayrılık diye bir şey yok ki bu âlemde. Îmân ediyorum; Allah ayırmaz, birleştirir. Belki de bizim bir olan şeyleri ayırmaktan, ayrı görmekten vazgeçmemiz gerekiyordur. Öyleyse hicret, bu birliği görmemizi sağlamaya yönelik bir göçtür… Bu âlemde hiçbir şey diğerinden ayrı değil. Ayrı olmadığı gibi bağımsız ve uzak da değil, başıboş da değil. Her şeyin birbiriyle öyle bir bağlantısı var ki, doğada bir zerre boşluk yok.

 

En güzel şehir, sevgilinin olduğu şehirmiş… Sevgilimin ayağını bastığı yerden biraz ötedeydim, dokunabildiğim en yakın yere elimi sürdüm. Baktım, o yer, bana kadar uzanan o arz hiçbir boşluk barındırmıyordu. Sevgilimin değdiği yere baktım. O’nun değdiği zerre, yanındakilere değiyor, onları etkiliyor, o zerreler de yine kendi yanındakilere değiyor ve tüm değdiklerini etkiliyordu. İşte o bir tek dokunma, değme, böylece bütün âlemi kuşatıyordu. Saflar sımsıkıydı… Arada hiçbir boşluk, ayrılık, uzaklık olmadığı için her yer, Sevgilimin değdiği yerdi. Sevgilimin olmadığı, ayağını bastığı zerrenin erişmediği bir yer, bir şehir var mıydı?
O, yedi göğü birbiri üzerine yarattı. Rahmân’ın yaratmasında bir aykırılık, uygunsuzluk göremezsin. Gözünü döndür de bak, bir bozukluk görüyor musun? Sonra gözünü tekrar tekrar döndür (bak). Göz (aradığı bozukluğu bulmaktan) âciz ve bitkin hâlde sana dönecektir. (Mülk/3-4)

 

Bulamam. Senin değmediğin bir zerre bulamam. Senin değdiğinde de hiç bozukluk kalır mı?.. Senden ayrı bir şey yok, ayrılık yok. Sen ayırmazsın, birleştirirsin. Ama o zaman niye içimdeki bu hicran? Bu aldanış nasıl olur, bu hüzün, bu hastalık nasıl geçmez sen bu kadar kuşatmışken? Şu insan ne kadar da özgür… Bütün bu kuşatılmışlığın içinde yine kendi havasında, kendi dünyâsında, kendine göre yaşayıp gidiyor. İşte belki de bundan hicret etmek gerek.

 

“Meselâ Medîne’de Mehmet Ali nâmında bir zat vardı. Bir Fransız bahriye makinisti iken ve memleketinde yüz Napolyon altını gibi ehemmiyetli bir maaş alırken, İslâm’ın nûru gönlünde doğmakla, bir anda çoluğunu çocuğunu ve her türlü rahatını ve alışkanlıklarını terk ederek Medîne’ye gelmiş, yersiz yurtsuz, parasız taşların toprakların üstünde yatmaya râzı olmuştu. Kendisine mektepte mubassırlık teklif ettiğim zaman kabul etmedi. Huzûruma mâni olur, istemem… Ben istediğim zaman Harem-i Şerîf’te bulunmak isterim, dedi. Kendisine ‘Sen bu vazîfeyi kabul et, işlerini ben yaparım… Sen yine istediğin zaman gelirsin…’ dedim. ‘Olamaz… Benim için bu da bir kayıttır. Ben Resûlullâh’a kayıttan âzâde olarak ve her şeyi terk ederek geldim’ dedi.” Ken’ân er-Rifâî Hazretleri (Sohbetler, s. 331-332)

 

Ben anladım ki, gel denmeden bir yere gidilmiyor. Mesele, o yolculuğa hazır olmak, gel dendiği zaman hiç düşünmeden, bütün kayıtlardan âzâde olarak o huzura varabilmek ve o huzurda kalabilmek. Alıkoyan her varlık ve kayıttan soyunabilmek mesele. Şeklî olarak evi, işi, onu bunu terk etmekten ziyâde; huzurdayken aklı, fikri, gönlü başka yerde olmamak mesele… Yine bizim her an o huzurdayken, aslında bambaşka yerlerde oluşumuz mesele… Aşk mesele. Sen sende iken menzil alamazsın demiş Hz. Yûnus. Kendinden hicret edip benlik kabuğunu kırıp O’na açılmak mesele… Yesrib’i Medîne yapan, Sevgiliyi görebilen gözlerdeki, gönüllerdeki idrak nûru mesele…

 

“İyi bil ki peygamberin elçiliğinden amaç, batıp gitmişleri nihâyetsiz bir hazîneye erdirmektir.” Batıp gitmişler… Nedir, kimdir bunlar? Nefs kabının içinde batıp giden sırrımızı, hakîkatimizi açığa çıkararak kendimizdeki o nihâyetsiz hazîneye erebilelim diye hicret ettirir bizi Hz. Peygamber. Dost, “gel” derken iki kelimeyle özetler hicreti. Bu bir soru değildir, hayretle ve gülümseyerek, bak şu işe der gibi söyler: “Nerdeen nereye…”

 

 

Peygamber’e Yoldaşlık

Hz. Peygamber’in hadis ve sünnetini, paha biçilmez elmaslara benzetirim. Zarâfetlerinin yanında bir o kadar da sağlamdırlar: Aradan geçen 14 yüzyıldan fazla bir zaman, onları aşındırmak bir yana, anlamlarına insanlığın idrâki nispetinde yenilerini eklemeye devam ediyor. Tıpkı her ışığın altında farklı bir parıltıyla parlayan değerli taşlar gibi, değişik ilim seviyelerinde seyreden insanlık, onun sözlerini ve eylemlerini yepyeni mânâlarla idrak etme fırsatı bulmuş. Hattâ algısı bizlerden çok farklı seviyelerde olan insân-ı kâmiller, Efendimiz’in yaptıklarının ve söylediklerinin derinine inerek maddî ve mânevî planlarda farklı tefsirlerini yapmışlardır. Böylece o âlimler sultânının ilk bakışta sadece dünyevî konular hakkında söylediği zannedilen bir sözünün dahî aslında çok farklı konulara işaret ettiğini görüyoruz.

Hicret, şüphesiz anlatmaya çalıştığım konuya mükemmel bir örnek. İlk bakışta Hz. Peygamber’in, inananları Kureyş Kabîlesi’nin zulmünden korumak için Mekke’den Medîne’ye yaptıkları yolculuk, bu vak’anın en bilinen mânâsı olarak aklımıza geliyor. Bizler de fiziksel olarak bizi çok zorlayan şartlarla karşılaştığımızda Peygamberimiz gibi farklı yerlere hicret edebiliriz. Ekmeğini kazanmak için gurbete gitmek ya da şu an zulümden kurtulmak için Suriyelilerin ülkemize ve başka yerlere türlü güçlüklerle yaptıkları yolculuklar, hep bu hicrete örnek teşkil ediyor.

Üzerine biraz tefekkür edip diğer hadis-i şeriflerle bağlantı kurunca farklı parıltılar gözlerimizi kamaştırmaya başlıyor. “Kim bir kavme benzemeye çalışırsa o onlardandır”. Eğer güzel ahlâklı bir topluluğun içinde bulunmuyorsak? O zaman başka bir topluluğun içine hicret etmemiz uygun olacaktır. Burada Cemâlnur Hocamın, anneannelerini neşeyle anarak naklettikleri hikâye gelir aklıma: Ken’an Rifâî Hazretleri’ne intisâb ettiklerinin ertesi günü tüm dostlarını evine çağırır ve efendisinden bahseder. Artık efendisinden başka bir dünyayla ilgilenmeyeceği için dostlarına ya efendisine bağlanmalarını ya da kendileriyle bir daha görüşmeyeceğini bildirir.

Hepimiz çevremizde bunun benzeri hikâyeler duymuşuzdur. İnsanın sigarayı bırakmak için dahî sigara içmeyen insanlarla oturup kalkmasının işini ne kadar kolaylaştıracağı ortadadır. Amerika’da kurulan “Anonim Akolikler Derneği”nin de insanları alkolden uzaklaştırabilme başarısındaki ana ilkelerden biri budur: Alkol tüketmeyen cemiyetlerde bulunmak.

Cemâlnur Hocam ile tanıştıktan sonra bu sünnetin mânevî başka bir boyutundan haberdâr olma lûtfuna eriştim: İnsanın kendi içinde yaptığı, kötü huylarından güzel ahlâka doğru yaptığı yolculuğun da en güzel hicret örneği olduğunu kendisinden öğrendim. Bu mânevî hicret dünya şartlarında yapılabilecek en zor yolculuktan dahî çetin. Peygamber’e uyabilmek herkesin kârı değil şüphesiz.

Fakat o güzeller güzeli peygamber, bizlerin sıkıntıya düşmesinden çok çekiniyor; bu âyet-i kerîme ile sâbit. Bizlere düşen, onun sünnetini doğru nakledebilecek hâl ehli öğretmenlerin elini tutabilmek.

Peygamber’in her sözü, her hâli, yeterince düşünebilen insanların üzerine ciltler dolusu kitaplar yazabileceği derinlikte güzelliklerle dolu. Hz. Mevlânâ’nın buyurdukları gibi, onun bastığı toprağın tozu olmak dahî insanoğlu için bir lûtuftur. Onun hicret yolunun yoldaşları olabilmek niyâzı ile.

2015 Dost İslâm’a Hizmet Ödülleri

Peygamber Efendimiz’in âlemlere rahmet olarak müjdelenmiş olan doğumunu kutlamak amacıyla, Altay Kültür ve San’at Eğitim Vakfı, Fetih Cemiyeti, Kerim Eğitim, Kültür ve Sağlık Vakfı, ve Türk Kadınları Kültür Derneği (TÜRKKAD) tarafından, Peygamber’e “Dost” olarak Peygamber ahlâkıyla yaşayıp eserlerinde de Peygamber’e hizmeti ön plâna almış olan kişilere verilmek üzere DOST İslâma Hizmet Ödülleri adı altında bir ödül ihdas edilmiştir. Peygamber’e hizmet edebilmek şüphesiz ancak O’nun tenezzülü ve dâveti ile gerçekleşebilecek bir lûtuftur. Biz kurumlar olarak böyle bir çalışmanın parçası olabilmenin şükründen âciz kalmaktayız. Ödüller 2005 yılı itibarı ile her sene Mevlid Kandili haftasında, özel olarak düzenlenen bir geceyle sahiplerini bulmaktadır. Şimdiye değin bu geceler kapsamında Ahlâk-ı Muhammedî, Hakîkat-i Muhammedî, Mi’rac, Ehl-i Beyt, Kâbe’nin Hakîkati, Osmanlı Padişahlarında Peygamber Sevgisi, Kur’ân-ı Kerîm, Dört Halife ve Sahâbe başlıkları konu edilmiştir. Her sene, gecenin ruhâniyeti ve ağırlığı ölçüsünde hazırlıklara bir sene öncesinden başlanmakta, İstanbul’un prestijli salonlarından birisinde gerçekleştirilmek üzere bu müstesnâ gecede âdeta hizmette yarışan yaklaşık yüz kişi görev almaktadır. Gece için hazırlanan dâvetiyeler, o sene için belirlenmiş temaya uygun bir içerikle yazılmış telif bir eserle birlikte ücretsiz olarak dağıtılmaktadır. Tüm sahne dekoru, koreografi, basılı materyal tasarımları, sunulan filmler ve müzikler o geceye özgü olarak hazırlanmaktadır. Bu sene dünyaca tanınan kompozitör Rahman Altın tarafından, bu yıl ki teması “Hicret” olan gecede, ‘Taleâl Bedru Aleynâ’ adı ile bilinen anonim eser yeniden düzenlenerek Peygamber Efendimizin Medine’ye girişlerini sembolize eden etkileyici bir koreografi eşliğinde sunulmuştur.

 

03 Ocak 2015’de Cemal Reşit Rey konser salonunda düzenlenen gecede Dost İslâm’a Hizmet Ödülü Türkiye’den Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. İsmail Kara’ya bugüne kadar yapmış olduğu çalışmalar vesilesiyle takdim edilmiş bulunmaktadır. Özellikle bilim çevrelerinin çalışmalarını yakından bildiği ve izlediği İsmail Kara, Türkiye’nin anlama ihtiyacı duyduğu, İslâmcılık ve modernleşme konularının ortaya çıkardığı temel meseleleri özünden ve değerinden kaybettirmeden güncel tartışmalara açmış, bu konuları eserlerinde yeni bir söylem ile gelecek nesillere aktarabilen usta bir yazar, tavizsiz bir bilim adamı olarak tanınmaktadır.

 

Gecede kendilerine 2015 yılı Dost İslâm’a Hizmet Ödülü, Mevlâna Hazretlerinin 22. kuşaktan torunları olan Esin Çelebi Hanımefendi tarafından takdim edilmiştir. İsmail Kara Hocamız ödül takdimini takiben, uygun şekilde yönlendirilmemiş olmalarından ötürü konuşmalarını yapamadan sahneden ayrılmak durumunda kalmışlardır. Organizasyonu gerçekleştiren ekip olarak ortaya çıkan bu aksaklık nedeniyle başta İsmail Kara Hocamızdan olmak üzere, Kıymetli Hocamızın konuşmalarını heyecanla beklemiş olan herkesten özür dilemeyi bir borç biliriz. Tevazuu ve nezaketi ile Peygamber Dostlarının dostlarını o geceye niyet edilmiş konuşmalarından mahrum bırakmayarak, dergimizin bu sayısında metin halinde yayınlanmasına müsaade eden İsmail Kara Hocamıza bir kez daha şükranlarımızı sunarız.

 

 

3 Ocak 2105 DOST İslâm’a Hizmet Ödülü takdimi için hazırlanan konuşma notu/ Prof. Dr. İsmail Kara

 

Pek muhterem misafirler,

 

Müsadelerinizle hem memnun hem de mahcup bir haletiruhiye içinde olduğumu belirterek söze başlamak isterim. Memnunum, çünkü mütevazi ölçülerde yaptığım çalışmaların benim dışımda takdire layık bulunmuş ve mükâfatlandırılmış olmasından memnuniyet duymamak elimden gelmez. Jüri üyesi hocalarıma, TÜRKKAD başta olmak üzere Kerim Vakfı ve Altay Vakfı yöneticilerine bu lutufkârlıkları dolayısıyla teşekkürlerimi, hürmetlerimi arzederim.

 

Aynı zamanda mahcubum, çünkü Efendimiz’in ve O’nun dostlarının mübarek isimlerinin de geçtiği “İslâma Hizmet Ödülü” benim naçiz omuzlarımın taşıyamayacağı ölçüde büyük ve şerefli bir mesuliyet olsa gerektir. Kendimce bir çıkış yolu buldum, bu ödülü hak edilmiş bir karşılık, bir mükâfat olarak değil bir dua olarak düşünecek ve öyle kabul edeceğim. İnşaallah gerçekten İslâma ve Müslümanlara, insanlığa hizmet olacak işler yapmak konusunda Yüce Allah hepimizi muvaffak kılar.

 

Erken denebilecek bir yaşta ilmî ve fikrî bir çabanın, bir yolculuğun hem bir iddia taşıması gerektiğini hem de tevazu hırkasına ihtiyaç gösterdiğini öğrendim. Çünkü kesin veya ihtimalli hükümler verecek, “dır”la biten cümleler kuracak, sert veya yumuşak tenkitlerde bulunacak, size kadar gelen ilmî bir hamuleyi içinde yaşadığınız zamanın şartlarında yeni bir süzgeçten geçirecek veya aynı şeyleri taze bir üslupla, canlı bir dille dillendireceksiniz. Bunlar iddiasız olmaz. Fakat ahkâm kesmeyecek, yolun âdâbına halel getirmeyecek, yol kesen olmayacaksınız. Bu da tevazusuz, selefe ve şecereye hürmetsiz olmaz. (Malumları olduğu üzere ahkâm hüküm kelimesinin çoğuludur fakat Türkçede hüküm vermek ayrı, ahkâm kesmek tamamen ayrıdır). İddia ve davanın/davetin bizim kültürümüzde aynı kökten olduğunu öğrendiğimde iddia ve tevazunun yanyana olabileceğini anlamaya biraz daha yakınlaştım diyebilirim. Çünkü aynı kökten bu iki kelime de bir düşünme ve yaşama biçiminin iki ayrı veçhesine işaret ediyordu.

 

Aslında Karadenizli olduğumuz için işin iddia kısmını halletmek herhalde kolay olmalıydı, onun için özel bir gayrete ihtiyaç yoktu. Fakat tevazuyu nasıl öğrenecektik, iddia bedenini tamir ve ıslah edecek, kabalıklarını örtecek bu hırkayı hangi pazardan alacak, nasıl kuşanacaktık? Bu meçhuldü ve kendisinden büyük kardeşlerinden biraz daha beni, belki kibri, beğenmezliği ilerde olan benim için zor bir işti.

 

Bu konuda rahmetli babam/ilk hocam ve ağabeyim Mustafa Kara söze pek ihtiyaç duymayan tavırlarıyla, yaşantılarıyla önümü açtılar, yolumun ana işaret taşlarını döşediler. Okuduğum okulların, kaderin sevkiyle karşılaştığım hocaların, hocalarımın doğrudan veya dolaylı yönlendirmelerinden, etkilerinden, işaretlerinden istifade ettim, hâlâ da ediyorum. Mühim bazı farkındalıklar için rahmetli Nurettin Topçu mektebini ve Hareket dergisi muhitini hususen zikretmeliyim. Kendilerine az sayılabilecek bir zaman kadar mülaki olabildim fakat eserlerinden, fikirlerinden, tavrından, üslubundan, çevresinden, talebelerinden istifade ettim, ediyorum. Aramızda bulunan Ezel Erverdi ağabeyi ve Mustafa Kutlu üstadımızı zikretmeden, bu çevrede tanıdığım İsmet Özel’i anmadan geçmek mürüvvete aykırı olur.  Muhtemelen birçok bilgiyi, hissiyatı bu mektepte, onlar üzerinden ulaştığım bölgelerdeki insanlar ve mekânlar vasıtasıyla edindim, hiyerarşi fikrini tanıdım, belki bunlar kadar önemli dostluklara ve arkadaşlıklara sahip oldum, ilim ve fikir yolculuğu için refikler buldum, müzakere ve tartışma imkânları yakaladım. İstanbul’un kendisi, hususen çok hoyrat davrandığımız eski İstanbul başlıbaşına bir mektepti. Onun binbir tesadüflerle ve cilvelerle bana öğrettiklerini herhalde tam ifade edemem.

 

Her ciddi iş gibi ilim, fikir ve sanat sahası da kuma ve ortak kabul etmez. Fevkalâde alıngan ve kıskançtır. Kendisine yan gözle baktığınızı, kenarından tuttuğunuzu anlar ve hemen sizden uzaklaşır. Âşıklarını arar, âşıklarına koşar. Bir meseleye, bir kitaba, bir âlime, bir cümleye, bir fikre siz ne kadar önem atfediyor, üzerine ne kadar ciddiyetle eğiliyorsanız o da canlı bir varlık gibi (“gibi” yanlış, “olarak” demek lazım) size o ölçüde sırlarını açacak, himmet edecek, alımlı yüzünü gösterecektir. Farklı yönlerini anlamak için bakışaçınızı değiştirirseniz o da hemen duruşunu değiştirecek, size yeni ve güzel taraflarını gösterecek, size yakınlaşacaktır. Rüyanıza girmeye ve cilveler göstermeye başladı mı bu kesinlikle hayra alamettir. Onu daha çok sevin ve daha sıkı kucaklayın; bakışlarınızı keskinleştirin. Kafa patlattığınız, çalıştığınız konuya dair kâbus görüyorsanız bu şerre alamettir ve bilin ki sizden dolayıdır, kendinize hemen çekidüzen verin, ortakları, kumaları azaltın; bakışlarınızı sadece birine, bir yere, sadece ona teksif edin…

 

Bendenizin bütün hayatını ilme vakfedecek bir bahtı ve talihi olmadı malesef, hâlâ yok. Bugüne kadarki hayatım çalışmakla, arayışlarla, birkaç talebeye yol göstermekle geçti ama aynı zamanda koşuşturmakla, bir şeyleri yetiştirmekle boğuştum desem yeridir. Elbette elhamdülillah demem lazım. Yoğunlaştığım alanların hakkını verebilmek için epeyce çevre meselelerle, farklı konularla ilgilendim. Belki de layık olmadığım halde bugüne, bu eşiğe kadar bendenizi getiren takdir-i ilâhî ve anamın-babamın duası yanında herhalükârda yolda olmayı, çalışmayı, okuyup okutmayı, yazmayı, şikeste-beste eserler vermeyi ısrarla sürdürmem olmuştur.

 

Memleketimizin büyük problemlerinin olduğunda şüphe yok. Fakat aynı zamanda yeteri kadar devreye sokamadığımız büyük imkânlara, tarihî tecrübeye ve insan unsuruna sahibiz. Zaten her problem bilen ve anlayan için aynı zamanda bir imkândır. Meseleyi anlamak, çözmek ve çözüme süreklilik ve dayanıklılık kazandırmak bir ülkenin aydınlarının en büyük ve sürekli görevi olmalı. İlim, fikir ve sanat hayatımız, okullarımız, üniversitelerimiz, kültür ortamlarımız çok kötü olmamakla beraber memleketimizin problemleri ve Türkiye’yi taşıma kapasitesi üzerinden tartıya vurulduğunda çok yetersizdirler.

 

Benim çalışmalarım da bu problemler, kopukluklar ve yetersizlikler arasında vücut buldu. Onun için eksikleri, zaafları çoktur. Bir mazeretleri varsa, olacaksa o da arkalarındaki kişinin nihayete ulaşmayı değil de yolda olmayı benimsemiş ve sevmiş olmasıdır.

 

Bu vesile ile tahsilimde emeği geçen anamı, babamı, hocalarımı, kitaplarını ve işaretlerini hoca edindiğim yazarları, tahsilimiz sırasında bizi zevkle ve gözümüzün içine bakarak destekleyen yakınlarımızı, yardımlarına mazhar olmakla beraber tanımadığımız kişileri, bir şeyler öğretirken birçok şeyi farkettiğim talebelerimi, hususen yıllarca fahri dersler yaptığımız talebeleri hürmetle, minnetle, rahmetle, sevgi ile yad ediyorum. Yüce Allah uzun yolculuğa çıkanlarını rahmet ve lütuf deryalarında ağırlasın, yaşayanlarına uzun, bereketli, sıhhatli ömürler lutfetsin. Vefakâr eşim 35 yıldır sadece benim derdimi çekmekle kalmadı, kitapların tozlarıyla, masaların dağınıklığıyla, daktilo tıkırtılarıyla ve ihmallerimle de boğuştu. Eski kafalı bir insan olduğum için bugüne kadar ona yazılı teşekkürde bile bulunamadım, beceremedim, âdâba mugayir olur diye endişe ettim. Müsaadeniz olursa huzurunuzda ona ve evlatlarıma kazaya kalmış bütün teşekkürlerimi, ihmallerim için af niyazlarımı ifade edeyim.

 

Hürmetler, teşekkürler…

 

İsmail Kara

 

 

Bu sene, 2015 yılı Dost İslam’a Hizmet Ödülü yurt dışından da Prof. Tayep Chouiref’e “Spiritual Teaching of the Prophet” (Hz. Peygamber’in Mânevî Öğretileri) adlı kitabından dolayı takdim edilmiştir. Cezayir asıllı Fransız araştırmacı Roubaix, Shatibi Enstitüsü, Hadis Çalışmaları ve Arap Dili Bölümünde, tasavvuf ve tasavvuf edebiyatı konularında çalışmalar yapmaktadır.

 

3 Ocak 2105 DOST İslâm’a Hizmet Ödülü takdimi için hazırlanan konuşma notu/ Tayeb Chouiref

 

 

Hanımlar, beyler, sevgili kardeşlerim,

 

Umarım sizlere yeni dostlarım diye de hitab edebilirim…

 

Bu hakiki misafirperverliğiniz için hepinize en derin şükranlarımı ve en içten selâmlarımı iletiyorum.

 

Bu gece sizin aranızda olmaktan çok memnunum. Beni, sizlere “dost” olarak seçtiğiniz için çok müteşekkirim.

 

İlk olarak size şükranlarımı ilettikten sonra bana lûtfettiğiniz bu onuru tevazu ile kabul ettiğimi ifade etmek isterim. “Peygamberimizin Mânevî Öğretileri” adlı kitabıma bahşettiğiniz bu lûtuftan dolayı çok duygulandım.

 

Bu kitabın tohumu öğrencilik yıllarımda atıldı. Sevgili Peygamberimizin hadisleri ve bilhassa içerdiği mânevî öğretiler hakkında daha çok bilgi sahibi olmak istiyordum. Hadisleri okudukça daha da emin oldum ki onlar İslâm dünyasındaki mânevî krizlere önemli cevaplar içeriyorlar. Yıllar boyunca kendi mânevî arayışım için Peygamberimizin hadislerini ve İslâm evliyalarının şerhlerini yazdım.  Fakat tüm dünyaya tesir eden 11 Eylül hadiselerinden sonra daha derin ve hakiki İslâm ahlâkı anlayışının gerekliliğini kuvvetle idrak ettim.

 

Bu yolculukta kendimi her zaman borçlu addettiğim insan Dr. Martin Lings yani Şeyh Ebu Bekir Siraceddin’ dir. Haziran 2002 yılındaki ilk buluşmamızdan bu yana kendilerinin himmetiyle lûtuflar içindeyim. Hakk’a yürüdükleri 2005 yılının Mayıs ayına kadar kendisini düzenli olarak ziyaret etmek nasip oldu.  Hazreti Muhammed’in Hayatı adlı kitabı onun en önemli eseridir.  Kendisi hadis çalışmam için beni teşvik etti. Nur-i Muhammedî’nin mânâsından kaynaklanan yakîn ilminden dolayı kendisi bu konuda eşsiz derinlikte bir ilme sahiptir.

 

Bu çağda birçok insan İslâm’ın sadece kanun koyan ve fıkıh anlatan bir din olduğunu düşünüyor. Ve maalesef çok az insan Sevgili Peygamberimizin mânevî mirası hakkında bilgi sahibi. Tüm samimiyetimle ümit ederim ki bu kitap çok sevgili yüce Peygamberimizin cemâlinin, hakikatinin ve irfanının kemalini ihlâsla arayanlara yardımcı olur.

 

Allah Kerim diyerek bir kez daha cömertliğiniz için en derin teşekkürlerimi sunarım.

 

Ne Haber? 11. “Dost” İslâm’a Hizmet Ödülleri Sahiplerini Buldu

“DOST” İslâm’a Hizmet Ödülleri takdim gecesinin 11.si, İslâm Peygamberi Hz. Muhammed’in (s.a.s.) doğumunun 1444. senesi vesîlesiyle, Mevlid Kandili’nin ertesi günü olan 3 Ocak 2015 Cumartesi günü, TÜRKKAD, KERİM Vakfı ve ALTAY Vakfı tarafından ortaklaşa olarak düzenlenen bir organizasyonla gerçekleştirildi. Her sene farklı bir tema ile gerçekleştirilen ödül gecesinin bu seneki konusu “HİCRET”ti. Dost ödülü, bu yıl ilâhiyatçı İsmail Kara’ya ve Fransa’dan Tayep Chouiref’e verildi.

 

Hicret’in konu edildiği 11. “Dost” İslâm’a Hizmet Ödülleri gecesi, “Kelebeğin Rüyası” filminin müzikleri ile Grammy aday adayı olan Rahman Altın’ın etkileyici sahne performansı ile başladı. Altın’ın Hz. Peygamber’in Medine’de karşılanışı sırasında Medine halkı tarafından söylenen “Talâ al Bedru Aleyna” ilâhisine getirdiği muhteşem yorum geceye katılanları derinden etkiledi.

 

“Dost” İslâm’a Hizmet Ödülleri ilk olarak 2005 yılında TÜRKKAD İstanbul Şubesi başkanı mutasavvıf-yazar Cemâlnur Sargut’un girişimleri ile verilmeye başlandı. 11. Ödül gecesinde bir konuşma yapan Cemâlnur Sargut, konuşmasında şu ifadelere yer verdi:  “Hicret, İslâm’a, teslimiyete, Allah’ın önünde boyun vermeye göçtür. Hicret, negatiflikten pozitifliğe, dostsuzluktan dost olmaya göçtür. Hicret, nefsten rûha doğru yapılan göçtür..

 

Kendilerini gecenin kudsiyetinden dolayı belirli bir isim ile adlandırmayan hanende ve sazendelerin icra ettiği konser ile gece son buldu.

 

Hicret, Ahlâk-ı Muhammedî’ye Göçtür…

Onbir senedir o yüce Peygamber, bu garip kullarına kendi adını anma şerefine nâil kılıyorlar. Onun adına -haddimiz olmayarak- ödül verme şerefine nâil olduk. Bizimle paylaşan bütün kurumlara şükürler olsun.

 

Hz. Mevlânâ Fîhi Mâ Fîh’te şöyle anlatır: Kuyunun dibinde bir canavar vardır ve kuyuya düşen herkese bir soru sorar. Kimse onu bilemediği için herkesi de öldürür. Sonunda bizlerden bir derviş kuyunun dibine düşer. Aynı soruyla karşılaşır; en sevdiğin şehir hangisi? Yavaşça düşünür. Bağdat dese… -doğrusu Bağdat’tır, en sevdiği şehir…- Sonra birden aklına gelir, der ki; en sevdiğim şehir, sevdiğimin şehridir.

 

Medîne sevdiğimizin şehri. Hocam Ken’ân er-Rifâî Hazretleri, vefâtından onbeş dakika önce öğrencilerine dönüp “Medîne’den çağırılıyorum, oraya gideceğim” buyuruyorlar. Bu bir göçtür ama ahlâksızlıktan ahlâklılığa göç etmiş bir peygamberin, zorluklardan hakîkate, mutluluğa göç etmiş bir peygamberin açtığı yolda, O’nun şehrinde O’na doğru varma yoludur. Öyle bir ülke ki, öyle bir şehir ki, kalplerinin içine peygamber sevgisini koymuş bir sürü insan, memleketi, şehri medenîleştirmişler. Medenî olmayan bir yeri o Peygamber aşkını merkeze yerleştirerek medenîleştirmişler. Bize de şunu diyorlar, kalbinizin içine Peygamber’i koyun ve medenîleşin. İnsan olmaya başlayın. O hâlde bugün bütün konuşmacıların çok güzel anlattığı gibi hicret, ahlâk-ı Muhammedî’ye göçtür. Hicret, İslâm’a, teslimiyete, Allah’ın önünde boyun vermeye göçtür. Hicret, negatiflikten pozitifliğe, dostsuzluktan dost olmaya göçtür. Hicret, nefsten rûha doğru yapılan göçtür.

 

Biz bugün hicretle birlikte bunları hatırlamak istedik ve çok değerli, çok çok değerli iki dostumuza da peygambere dost olma güzelliğini bize bahşettikleri için âcizane birer ödül verdik. Dileriz ki bu gece, hepimizin mânevî hicreti için bir başlangıç gecesi olur. Aydınlanmış, O’nun mübârek doğumuyla aydınlanmış yüreklerimiz O’nun mânâsına doğru göç eder. Ne kadar şanslıyız… Ne büyük bir peygamber, ne büyük bir sultan…

 

Gene Hz. Mevlânâ ile bitireyim müsaade ederseniz. Öyle diyor Fîhi Mâ Fîh’te, Allah, bütün güzellikleri, bütün saçılarını O’na, Hz. Muhammed’e saçtı. Sen bir varlık istiyorsan, git elini Peygamber’e aç. Çünkü ancak O’ndan alabilirsin. Allah yolundan, izinden, isrinden ayırmasın. Bu geceleri hazırlayan, sessiz sedâsız “ben yapmadım, arkadaşım yaptı” diyen sevgili çocuklarıma da şükürler olsun. Teşekkürler ediyorum.

 

(Not: Cemâlnur Sargut’un 11. Dost – İslâm’a Hizmet Ödülleri Gecesinde yaptığı konuşmadır.)

Dile Gelen Taş’tan…

Bak ne diyor adamcağız? Göçe göçe son menzilin ışıklarını görür oldum.

Ben göçebeyim. Ammâ yollarda benim gibi daha nice göçebeler mevcut… Ne ki onların heybeleri, çıkınları dopdolu. Daha da her fırsatta duraklayıp heybelerini, çıkınlarını, azıklar, artıklar paralar pullarla doldurup şişiriyorlar. Halbuki son menzile onları çağıranlar “Daha ilerisi yok… O ağırlıkları boşuna taşıma, varacağın yerde altına, gümüşe iltifat edecek kimse bulamazsın, at sırtından onları… Bak, senden kalacak ne varsa onu kapıp paylaşmayı bekleyen kimseler etrâfında bekleşmektedirler… Ölüm hak, miras helâl…” diyerek hem ağlayacak hem gülecekler ve senelerdir sırtında hamallığını yaptığın ak ya da kara akçeni bölüşecekken belki kavgalarla, gürültülerle malın, mülkün üstüne çullanıp sanki kıyâmete kadar kendilerinde kalacakmışçasına senetleri sepetleri kendi üstlerine yazdıracaklar…

***

Bir ara bana da: “Heybende ne var?” diye seslendiler. “Ne bileyim?” dedim. “Baksana!..” dediler.

Heybemin tek gözü vardı, araladım, baktım. Bomboştu. Ammâ bu nasıl bir boşluk olmalı idi ki içinden öylesine dayanılmaz bir râyiha çıktı ve “Allah!” diye bir ses geldi ki düşüp bayılmışım.

Bu defâ, beni sorgu suâle tutanlar “Öldü, öldü!” diyerek etrâfımda toplandılar. Ölmemiştim. Onları duyuyor, lâkin cevap veremiyordum. Nasıl ölmüş olabilirdim ki, o güzel koku ciğerlerimden bütün mesâmelerime yayılmış, duyduğum o sesle berâber beni esîr etmişti.

Etrâfımdakiler hâla “Zavallı göçebe öldü…” diyorlardı.

***

Acaba hakları var mıydı? Gerçekten ölmüş müydüm? Her ne hal ise, bu ne hoş, ne tatlı bir ölümdü. Asla uyanmak, dirilmek istemiyordum. Onların anlayışına göre ölü idim. Son durağıma götürdükleri zaman, bu boş heybeli adama kimseler mirâsçı çıkıp baş ucunda çekişmeyecekler, gürültü koparmayacaklardı.

Zirâ heybesinde altını gümüşü, zâd ü zâhiresi olmayan yoksul göçebenin uzun yıllar taşıdığı boş heybeden sızan o koku ve “Allah!” sayhası, mirâsçıların bekledikleri mîraslardan değildi ki…

 

(Sâmiha Ayverdi – Dile Gelen Taş, Kubbealtı Neşriyâtı, Eylül 2008, İstanbul, s. 87 – 88)

 

Bir Yol Hikâyesi

Şehir yaşamının çalışan insanı hep bir parça mutsuzdur.  Çalışmaktan mutsuz, yaptığı işten mutsuz, kendinden mutsuz… Hep gelecekteki bir hayâle ulaşmak için kurar zembereğini. Bir an önce Cuma gelsin diye başlar her Pazartesiye. Hayattan keyif almayı hayâlindeki tatil paketlerinin içine saklar. Pazar akşamları olan sebepsiz hüzünlenme için hep Pazartesiyi suçlar. Ve her Pazartesi günü, Pandora’nın kutusunu yeniden açar umudunu içinde bırakarak…

 

Ben de o şehir insanlarından biriyim aslında. Çocukluktan bu yana yediğim lokmaya, içtiğim suya nasıl karıştıysa bu hâl, yıllardır almakta olduğum mânevî eğitime rağmen söküp atamıyorum bünyeden. Hz. Peygamber’in günü olan Pazartesi için bir sendrom yaratma fikrine artık çok daha mesafeli olsam da -Pavlov’un köpeği misali şartlanmışlığımdan olsa gerek- hüzünlenirim pazar akşamları.

 

O sebepsiz hüznü kırmak için Forrest Gump’ı seyrettim bu akşam. Pazar hüznüme müstehzi bir cevap olarak çıktı karşıma Forrest. Hani şu 1994’te altı Oscar ödülü alan ve başrolünde Tom Hanks’in oynadığı film… Forrest’ın öğrenme güçlüğü var. Zekâsı biraz geri. Hayata sözde 1-0 yenik başlayanlardan. Kendisine verilen yönergeleri sorgusuz takip ediyor; sabırla, sorgulamadan, kendince anlam yüklemeye çalışmadan yapıyor her ne yapıyorsa. En çok da koşuyor. Burnuna mikrofonu sokup koşusuna bir anlam yüklemeye çalışan gazetecilere inat o “geçmişi geride bırakmak için koş” diyen annesinin öğüdüne uyarak koşuyor. Bir yere varmak için değil, koşmak için koşuyor. Ve hayat onu kendi kaderinin tayin ettiği menzile zaten vardırıyor.

 

Şehir insanı koşuyor. Hayâl ettiği hedefe varabilme umudu ile her gün koşuyor. Koşusuna da hep bir anlam yüklüyor: Daha iyi bir geleceğe ulaşmak için… Yolla ilgilenmiyor, yalnızca hedefe kitlenmiş şekilde koşuyor ama o daha iyi gelecek nedense hiç gelmiyor.

 

Yolu anlamaya çalışıyorum bu aralar. Gözümü hep uzak bir mesâfeye dikip cebimde umutlarımla koşarken ıskaladığım yolun farkına varmaya çalışıyorum.

 

Cemâlnur Hocam hep “an bu an” demiyor mu? Ne geçmiş var, ne de gelecek. Bir tek parmağımı klavyenin tuşlarına gezdirdiğim şu an var. İdrâkim yalnızca bu âna açık. O zaman varacağım yer değil, alacağım yol önemli. Ve yolda öğrenebildiklerim. Yıllarca öğrendiğimiz doğruları üzerimizden usulca sıyırma zamanı mıdır artık? Sonuca değil sürece odaklanmayı seçsek, sülûk daha bir sülûk olmaz mı?

 

Geriye dönüp baktığımda bütün hayatımı, fotoğraf karelerinin içine sıkıştırılabilecek anlardan ibâret buluyorum. Ve o anlar, ânın duygusunu hep en yoğun yaşadıklarımdan oluşmuş. O zaman o anların sayısını ne kadar çoğaltıp ucu cuna dizerse insan üzerinde yürüyüp geçmesi de daha bir keyifli olur hayat köprüsünün. Attığı adımlar da zengin ve bereketli olur.

 

Pandora’nın kutusunun içi boş aslında, yolun kendisinde saklı tüm umutlar…