AHDİM

/0 Yorumlar/tarafından

– Senin ahdin nedir?
– Benim ahdim ölümü hatırlamak olsun, olur mu?

“Dur yahu, sen daha çok gençsin, ne işin var böyle düşüncelerle?” demişlerdi bana genelde. Bunu söyleyenlerin çoğu kendi ecelinin dolmuş olduğunu tabiî ki bilmiyordu. Bu lafların ardından çok geçmeden vefât edip daha vedalaşamadan gittiler.

Genel olarak çevremdeki insanlara baktığım zaman bunların içinde ölümü bilmeyen yok, Allah’a inanmayan da…  Fakat ben son zamanlarda Allah’a inanmanın ve Allah’a tapmanın ayrı şeyler olduğunu fark ediyorum. Allah’a, O’nun varlığına, birliğine inanıyoruz ama iş kulluğa gelince her nedense kendimizi inandırdığımız yalanlarımızın, hakikat yerine tasavvur ettiğimiz hayâllerimizin peşinde gidiyor, Hakk’a değil, bu hayallere ve yalanlara kulluk ve hizmet etmek istiyoruz.

– Yâ Resûlallah, bize nasihat…
– Ölüm var yâ Ömer…

Nasihat olarak ölüm yeter dedi Hazret-i Muhammed Aleyhisselâm. Bizse en karmaşık matematik ve muhasebe hesaplarını çözdük, bunların kitabını yazdık, en garip borsa işlemlerinin içinden çıktık,  DNA’yla bile oynamayı bulduk, bildik, hâllettik, bir ölümü bilemedik, bir onu anlayamadık, âniden gelivereceğini, artık kimseyi kandıramayacağımızı, bu yalanların bir sonunun olduğunu ve o sonun her an gelebileceğini aklımıza nakşedemedik. Dilimiz çok söyledi, öleceğiz dedik. Ama gönlümüz hep öteledi. Şimdi olmamalıydı, daha sonra belki… Hazır değildik.

Peki, ölüme, Allah’a inanmak, âhirete îman etmek böyle mi olmalıydı?  Öleceğime gerçekten inandığımın ispatı neydi? “Ama ben haklıyım, ama sebebi var, ama böyle olması gerekiyor, ama başka çaresi yok, benim elimden gelen bir şey yok, sonra düzelteceğiz, yapacağız, edeceğiz, hâlledeceğiz” bahanelerini bırakıp, önce kendimizi kandırmaktan vazgeçmek. Dünya oyunlarını hakikat yerine koymaktan, bunlara sarılmaktan vazgeçmek. Allah yerine medet umduğumuz, dost edindiğimiz menfaatlerden, beklentilerden vazgeçmek.

Benim ahdim ölümü hatırlamak olsun.

“Ölüm var…” Alıştığım, hayat şekli hâline getirdiğim, kendimi inandırdığım, Allah’ı bile inandıracağımı sandığım yalanların onda yeri yok. Üç gün için hangi menfaat beklentilerine sığınırsak sığınalım, bizi alacak bir ölüm var.

Allah sevgisi olmayan, Allah’tan korkmaz. Allah’ı çok seven ise ölümden korkmaz. Dünyadan, insanlardan, menfaatlerimizi kaybetmekten korktuğumuz kadar Allah’tan, O’nun sevgisine lâyık olamamaktan korksak… Ölümü hatırda tutmayı ahid edinip sonunda her şeyi bırakıp gideceğim bir sevgilim var diyebilsek, gayrısına sarılmaktan vazgeçsek, hayat nasıl da kolaylaşırdı…

YARDIM ET BİZE VEFÂ

/0 Yorumlar/tarafından

Vefâ…
Bir bardak boza,
Cici annemin cumbalı evi,
Anneannemin gül kolonyası,
Dervişliğin derin huzuru,
Fakirliğin iş kokusunu taşıyan vefâ.

Bugünlerde anlamını ne çok yitirdin..
Yaradan’a duyalan hasret bile azgın duygularımızın önüne geçemez oldu.
Oysa çok değil,
30 sene evvel yakacak kömürümüz yoktu,
Köylerimizde elektrik yoktu,
Yurt dışına çıkan komşudan oyuncak istiyorduk paramızı denkleştirip,
Ve zamanın ‘aydın’ kimseleri ülkemiz kalkınsın diye durmadan çabalıyordu.

Gel gör ki biz kendi içimizde öyle ayrıştık, öyle özümüzden uzaklaştık ki,
Sanki dünümüzü, bugünümüzü, yarınımızı bir çırpıda unuttuk, vefâ.

Şimdilerde bir klavye tuşuna basmak suretiyle kırdığımız gönüllerin,
Zedelediğimiz duyguların,
Esenliğimizi kaybetmemek için her gece öğreticiye sığındığımız,
Uzaklaşmamak için direndiğimiz değerlerin özüsün sen vefâ.

Öyle çok acıyor ki içim düşündükçe seni bugünlerde,
Utanıyorum büyüklerimizden, bizim için emeklerini düşündükçe….

Rabbim bize yardım etsin de, seni hatırlayalım.
Hatırlayalım ve,
İnsanımıza,
Ailemize,
Dostumuza,
Sokakta oynadığımız çocukluk arkadaşlarımıza,
Lokantada servis yapan garsonumuza,
Memur emekçimize,
Devlet büyüklerimize,
Askerimize,
Sanatçımıza,
Gökte uçan kuşumuza,
Ağacımıza,
Toprağımıza,
Bayrağımıza,
Sıkı sıkı sarılalım vefâ…

HAYAT MEKTEBİ

/0 Yorumlar/tarafından

Henüz doğmamışken, Cenâb-ı Hakk’ın yanında pek bir huzurlusundur. Derken bir gün senin sıran gelir ve gönderilirsin yeryüzüne… Annenin karnından çıkıp nefes aldığın o ilk an artık sen de hayat mektebinin öğrencilerinden olursun. Yani öyle büyüdüğünde gideceğin bir mektep değildir burası. Daha o an başlar ilk dersin; nefes almaya ve gözlerini açtığın yere uyum sağlamaya çalışırsın, ağlarsın… Ah bir bilsen; daha yolun çok uzun…

Diğerlerinden çok farklıdır hayat mektebi; öyle dört duvarla asla sınırlı değildir, hatta belli bir mekânı dahi yoktur. Adım attığın, yaşadığın, sevdiğin yahut sevmediğin, kısacası yeryüzündeki her yer onun sınırları içindedir. Burada geçmiş yahut gelecek de yoktur, sadece an vardır.

İmtihanlar da bambaşkadır burada… Nerede neyle karşılaşacağını, nasıl imtihan olacağını pek tahmin edemezsin. Sorular çoğu zaman beklemediğin yerlerden gelir. Üstelik öğrendiklerinden iki-üç ayda bir imtihan olma gibi bir durum da söz konusu değildir. Çünkü hayat mektebinde devamlı bir imtihan vardır. 7/24 öğretir ve 7/24 de imtihana tâbi tutar. Aile ortamında, iş hayatında, arkadaş çevrende… Hatta kendinle kaldığında bile! Sınavdan geçer not alabilmek için de uyanık olman gerek. Zira öğrendiğin her şeyden mesulsün artık. Önemli olan ise çok öğrenmen değil, öğrendiğini uygulayabilmendir. İşte çoğu insan da bu uygulama aşamasında sınıfta kalır zaten.

Belki kolay gibi görünür ama hakikatte bütün mekteplerden zordur burası. Çünkü insan, nefsiyle mücadele verir burada. Mektebin amacı da her öğrencinin nefsini terbiye edip insan olabilmesidir ve dünya mekteplerinden geçsen de esas hayat mektebindeki öğrenciliğinden sorumlusun. Ne yapacağını bilemiyorsan üzülme. Zira Allah, kullarını yalnız bırakmadı; O’nun (c.c) mânâsını yayan ve seni O’na yaklaştıran hayat mektebi öğretmenlerinden birini bulduğunda hemen eteğine yapış! Bir öğretmen bulup ona teslim olmak en kestirme yoldur.

Peki, hayat mektebinden geçip diplomanı aldığını nasıl anlarsın? Maalesef bunu hayattayken bilemez ve kutlayamazsın. Gün gelip sen de musalla taşında yatarken cemaat karşında saf oluşturur ve bir cümle söyler: “Helâl olsun!” İşte o, cân u gönülden söylenirse diplomanı aldın demektir!

ARKALARINA BAKMAYANLAR

/0 Yorumlar/tarafından

Ailece yemeğimizi yiyorduk. Çocuklar çorbalarını içiyor, ben boşalan bardaklara su dolduruyordum. Alışılmışın aksine sofrada bir sessizlik hâkimdi. Rana bana dönüp, “Bu huzur içinde yiyebildiğimiz yemeğin dahi bir bedelinin olduğunu nasıl da unutmuşuz” dedi. Gerçekten de bir hafta öncesine kadar sahip olduğumuz büyük bir zenginliğin neyin karşılığında bize emanet edildiğini hatırlamaz olmuştuk. Vatan denilen barınağımız sanki hep bizimdi ve öyle kalacaktı. Bayrağın rengini şehitlerin kanından aldığı çoğumuza göre romantik bir rivâyet idi. Tüm bu değerlerin anlamı bir gecede tüm milletimizce tekrar hatırlandı.

Yapı itibarı ile cesur bir insan değilim. O gece birçok vatandaşımızın yaptığı kahramanlıklar, düşünürken dahî içimi ürperten hikâyeler. Hiçbir koruması olmadan kurşunların önüne atılanlar, tonlarca ağırlıklarıyla arabaları dahî kâğıt gibi ezen tankların altlarına yatanlar, üzerlerine ölüm yağdıran helikopterlere meydan okuyanlar… O geceye kadar bu insanlardan kimi fırıncı, kimi işsiz, kimi öğrenci, kimi ev hanımı, kimi de torunlarının üzerine titreyen emeklilerdi. Birçokları şehâdet şerbetini içtiler; arkalarında yetimler, öksüzler, dullar bıraktılar. Fakat bayrağımızın al renginin bir parçası oldular.  

Bir tanesi, üzerine doğrultulmuş namluya nasıl meydan okuduğuna kendisi de şaşırmıştı. “Bu toprakların nasıl kazanıldığını o zaman anladım, Çanakkale ruhunu o zaman anladım. Çanakkale ruhu benim de göğsümde gizli imiş, ben bilmiyormuşum” diyordu. Başka biri şehâdet için sokağa çıkarken eşinden helâllik istemişti de, üzerindeki pijamalarını dahi değiştirmeyi düşünmemişti. Bu insanlar muhakkak ki farklı insanlar. Öyleyse onları farklı kılan ne? Peygamberlerin dahî gıpta ettiği şehâdet mertebesine lâyık görülenlerin bizlerden ne gibi üstünlükleri olabilir? Bu soruyu iyice düşünmek lâzım.

Bence bu sorunun cevabını bu insanlardan son anda sâdır olan cesaretten ziyade bu son hallerine kadar yaşadıkları hayatta aramak gerekir. Peygamber Efendimiz’den rivâyet edilen bir hadiste “Nasıl yaşarsanız öyle ölür ve nasıl ölürseniz öyle dirilirsiniz” buyuruluyor. Zaten bu insanların son anda gösterdikleri şecaatin bedeli bu dünyada sahip oldukları ve olacakları herşeyi fedâ etmektir. Bu mertliğin dünyevî planda hiçbir bedeli yoktur. Dolayısıyla bu insanların gerçek maksudu bu hayattan, bu dünyadan büyük olmalıdır.

Kimi insanlar rableriyle çok samimi bir ilişki kurarlar. Sabah kalktıkları andan itibaren tevhidin, birliğin hakikatini solurlar, onu yer, onu içerler ve onu görürler. Tek muhatapları hakikattir. Yaptıkları alışverişte, selamlaştıkları insanlarda, yedikleri yemekte, çalıştıkları işte sadece Hakk’la muhataptırlar. Nefislerinin rahatı benim hayatımda olduğu gibi bir öncelik değildir. Onlar için bu dünya zaten gerçek anlamda rahatı bulmanın mümkün olmadığı kısa bir duraktır. Belki bu hakikati bir arif gibi yaşamıyor olabilirler. Yine de hayatlarına bu koku sinmiştir.

İşte bu insanlar belki gündelik hayatlarında yiğitliklerini gösterebilecekleri fırsatlardan uzak kalmışlardır. Sabahları gazete dağıtan bir apartman görevlisi, sabah 9’dan akşam 5’e çalışan bir memur, ya da köşedeki bakkalı işleten amca olabilirler. Fakat rableri onlara “Gel!” dediğinde onlar o saate kadar yaşadıkları hakikatin icabı olarak isteyerek rablerine dönerler. Bu insanların son anda yazdıkları kahramanlık hikâyesi, yaşadıkları hakikate dünyada koydukları bir noktadan ibârettir.

Dediğim gibi, ben cesur bir insan değilim. Şehitlerin yaşadıkları hakikati anlamaktan da çok uzağım. Yine de ailemle huzur içinde yiyebildiğim bir yemeğin bedelinin ne olduğunu şükürler olsun ki görüyorum. Sevgili Peygamberimiz “Vatan sevgisi imandandır” buyurmuşlar. Bu vatanı hakkıyla seven müminlerden Allah iki cihanda râzı olsun.

Allah Şekle Bakmaz Ama Biz Bakıyoruz

/0 Yorumlar/tarafından

Bir gün hocama sormuştum: “Hocam, yüzü peçeli, kara çarsaflı gezenler ile çok açık saçık şekilde gezenleri gördüğümde negatif düşüncelere kapılabiliyorum ve rahatsız oluyorum. Sonra da bu düşüncelerimden rahatsız oluyorum.”

Hocam sordu “Hangisi seni daha çok rahatsız ediyor?” diye. Ben de “bilmiyorum” dedim. Hocam dedi ki, “Kızım, insanlar arasında fark görmemeliyiz. Kimin Allah’ın en sevgili kulu olduğunu ve olacağını yalnız Allah bilir. Belki o gördüğün ve hakkında olumsuz düşündüğün çok açık saçık kıyafetler giyen insan belki insanlara çok hizmet eden biridir. Biliyorsun hizmet Rabbimizin en çok istediği şeylerden biri bu dünyada. O peçeli, kara çarşaflı insan da

öyle doğru olduğuna inandığı için öyle giyiniyor, belki gelenekler, çevre veya Allah’ın öyle istediğini düşündüğü için… O insanın da kalbini bilmiyorsun. Belki o da Allah’ın hizmet ehli kullarındandır. Allah şekle bakmaz, kalbe bakar, öze bakar. Biz de inşaallah insanların kalbine, özüne bakalım. İnsan kendisi gibi olmayanlara, hep farklı gözle bakar. En büyük mutluluk her şeye, herkese saygı duymaktan gelir. Allah nasip etsin cümlemize.”

Hocamla yaptığım bu konuşmadan dört-beş yıl sonra umreye gitmek kısmet oldu. Umreye gittiğimde çok şükür insanların şekli beni hiç rahatsız etmedi. Kimisi kara çarşaflıydı, kimisi peçeli, kimi daha az kapalıydı. Orada insan şekilden uzaklaşıyor… Sadece bir noktaya bakıyor: Allah aşkına… Birbirini kardeş olarak görüyor…  Hatta bir gün camide namazı beklerken, yanımda oturan bir bayanın “başın açılmış” diyerek örtümü düzeltmesi beni hiç rahatsız etmedi. Hatta onun elini öptüm. Eskiden olsa çok bozulur ve kızardım. “Görünen minnacıcık saçı sorun yapıyorlar” derdim. Ama o gün Rabbimizin sâyesinde öyle düşünmedim. “O güzel bayan, öyle doğru olduğuna inanıyor, beni korumaya çalışıyor, Allah’ını mutlu etmeye calışıyor. Ne güzel!” dedim kendi kendime.

Rabbimiz her dâim birbirimizi hoşgörebilmeyi nasip etsin. Açık kapalıyı, kapalı açığı… Rabbimiz en başta edepli olmamızı ve takva elbisesi giymemizi ve müslümanlığın şeklî kıyafetten çok öte bir şey olduğunu anlamamızı nasip etsin… İnsanları bir görmeyi, farklılıklara hürmet etmeyi, sadece ve sadece Rabbimiz için hizmet etmeyi, kalıplarımızı kırmayı Allah cümlemize nasip etsin. 

Ayşe Tezcan

 

“AKIŞ” Deneyimini Başlatmak: Tetikleyici Unsurlar

/0 Yorumlar/tarafından

Dört yazı olarak planladığım “akış” konusunun bu yazısında size “akış” deneyimini tetikleyen unsurlardan bahsedeceğimi belirtmiştim. Neden bu deneyimi yaşayan insanların bir süre sonra sürekli bunun peşinden koşar hale geldiklerine, “akış” anında neler yaşadıklarına, beyinlerinde ve bedenlerinde neler olduğuna da yine bu yazıda değinmeye gayret edeceğim.

Geçenlerde komşumuzun 82 yaşındaki annesi ile biraz sohbet ettik. Bütün ömrünü nasıl hiç durmadan çalışarak geçirdiğini, çocuklarını ve köydeki yeğenlerini nasıl büyüttüğünü anlattı bana. Köyden kalkıp başka bir ülkeye gitmenin ve orada hiç bilmediği bir çevre ve kültürde ayakta kalabilmenin ne kadar zor ve yıpratıcı olduğunu… Bugün dönüp baktığında ise geçenin yıllar değil ömür olduğunu gördüğünü söyledi ve ekledi: “DEĞMEZMİŞ…”

Onun zaman içinde yolculuk eden gözlerine bakarak onu dinlerken kendi kendime sormadan edemediğim bir soru oldu: Yılların çabası, fedakârlığı, yatırımı, kan ve teri kimileri için yorgunluk, yıpranmışlık, koşuşturma içinde boşa harcanmış bir ömür etkisi yaratırken kimileri için nasıl böylesine mükâfatlandırıcı, olağanüstü bir tecrübeye dönüşmekteydi? Benzer binlerce, onbinlerce saat neyin yarattığı fark ile böylesine iki farklı etkiyi oluşturmaktaydı? Elde edilen maddî olanaklar, kazanılan unvanlar, ego tatmini ya da bu türden bir başka kazanım ise bu durumda ayırt edici görünmemektedir. Farkı yaratan bizzat sürecin, deneyimin ta kendisidir. İki etki arasındaki en ayırt edici unsur “akış” deneyimlerinin sıklığıdır.

Şimdi gelelim işin biraz beyin kimyası ile ilgili olan kısmına… Beynimizde, hepimizin en azından adını birkaç defa duyduğumuz, bazı kimyasallar salgılanmaktadır. Bunların en harcı âlem olanı dopamindir. Dopamin en genel ifadesiyle bize zevk veren “hadi bi daha yapalım” iç sesini harekete geçiren bir kimyasaldır. Her ne zaman ödüllendirildiğimiz duygusunu yaşıyorsak, o anda sistemimizde dopamin bolca dolaşıyor demektir. “Akış” esnasında başrolde yer alan beyin kimyasallarından biri olan dopamin aynı zamanda öğrenme üzerinde de oldukça etkilidir ve sinirbilim uzmanları bu sayede daha hızlı ve kalıcı öğrendiğimizi ifade etmektedirler. O halde öğrenme ancak ona eşlik eden bir keyif duygusu varsa daha güçlü ve kalıcı olmaktadır. Bu yazıda değinmekle yetineceğim diğer beyin kimyasalı ise norepinefrin olup enerjiyi artırır ve dikkati odaklar. Yaptığımız işe adeta kilitlenmemizi sağlar.

Şimdi öyle bir meşguliyet düşünün ki size muazzam zevk versin, enerjinizi artırsın sizi adeta hedefe kilitlesin ve daha önce potansiyelinize, kapasitenize dair hiç bilmediğiniz sırları size aşikâr etsin… Böyle bir meşguliyet içinde kim geçen zamanı sayabilir ki? Ya da kim ne kadar yorulduğunu veya yıprandığını düşünebilir ki? Kim hakikaten kendi bedenine dair en ufak bir farkındalık hissedebilir ki? Yaptığı işe karışıp, gider; yok olur meşguliyetinin içinde. Büyüklerin “şugul cenneti” dedikleri cennet bu mudur acaba? Eğer öyleyse kim bu cenneti dünyada bulmak istemez ki? Öyle görünüyor ki buna sırtımızı dönmek ne mümkün ne de akıl işi…

İşte tam da bu nedenle “akış”a kendisini kaptırmış araştırmacılar, bu deneyimi en sık yaşayanları yakından inceleyerek konunun bir haritasını, bir modelini çıkartmaya çalışmaktadırlar. Adrenalin sporcularının aksine bizim gibi “sıkıcı hayatlar”ı olanlar için de yaşanılabilir bir deneyim haline getirebilmek için bazı tetikleyiciler arayıp bulmuşlardır. Bu tetikleyicileri günlük hayatlarımızda kendi meşgalelerimize uyarlayabilirsek bizlerin de –her ne yapıyor olursak olalım- “akış”ı deneyimleyebileceğimizi ve kendi kapasitemize dair daha pek çok şeyi fark edebileceğimizi iddia etmekteler.

En genel hatlarıyla, sizleri detaya boğmadan anlatacak olursam bu tetikleyiciler çevresel ve içsel tetikleyiciler olarak adlandırılabilir. Çevresel tetikleyiciler, içinde bulunduğumuz ortama aittir ve adrenalin sporcularının tersine bizler kendi çevremizi “akış”ı kolaylaştıracak şekilde tasarlayabiliriz. Meselâ çalışma ortamımızı olabildiğince dikkat dağıtıcı unsurlardan arındırabiliriz bu şekilde daha uzun süre belli bir konuya odaklı kalabiliriz. Araştırmacılar odaklanmanın bozulmasının ardından yeniden odaklanabilmek için minimum 15 dakika harcamamız gerektiğini söylemektedirler, tabii eğer yeniden odaklanma mümkün olabilirse…

Bir diğer çevresel tetikleyici, risk ve tehlikeyi artırmaktır. Riskin olduğu yerde belirsizlik vardır ve belirsizliğin olduğu yerde ise dopamin daha fazla salgılanarak öğrenme sürecini hızlandırır ve dikkatin odaklanmasını sağlar. Riskin olduğu yerde bir sonraki adımı tahmin edemediğiniz için anın içinde kalıp anlamaya çalışırsınız, “akış” ise bir “anda olma” deneyimidir. Geçmişi ya da geleceği düşünerek “akış” haline geçemezsiniz.

Diğer bir tetikleyici unsur da “özgünlük”tür. Doğada kendiliğinden var olan bu unsuru bizler, rutinlerimizi değiştirerek günlük yaşantımıza katabiliriz. Bir yerden bir yere giderken farklı yollar kullanmak, farklı bir yerde farklı insanlarla tatil yapmak, farklı modeller, farklı sistemler kullanmak gibi rutini bozacak şeyler de yine belirsizlik yaratacağı için dopamin ve norepinefrin salınımını artıracaktır.  

İçsel tetikleyiciler ise kişinin inançları, değerleri, yetenekleri, bakış açısı ve yaklaşımları ile ilgili unsurlardır. Sabit fikirli ve kibirli (“ben bilirim”, “benim yolum doğru”) bir yaklaşım benimsediğimizde özgünlük ve belirsizliği ortadan kaldırıyoruz. “Akış” deneyimi ise ancak tevazu zemininde yeşerebiliyor. Mütevazı kişi yeni ve bilinmez olana karşı daha açık olduğundan duyuları üzerinden sisteme daha fazla veri girmesine izin vermektedir. Daha fazla veri daha fazla bilgi demektir. Bu da yine dopamin salınımını artırarak bizi farklı deneyimlere daha açık ve “akış”a daha yatkın hale getirmektedir. Özellikle son yıllarda yapılan araştırmalar insan beyninin “multi-tasking” (çoklu-görev) için yaratılmadığını ve ancak tek bir anda dikkatini tek bir şeye verebildiğini kanıtlamıştır (araba kullanırken telefonla konuşma konusunu belki tekrar düşünmek istersiniz!). Dolayısıyla “akış” deneyimi yaşamayı istiyorsak mutlaka “şu an”da olmalı ve dikkatimizi tamamen yaptığımız işe vermeliyiz. Bizler ise her yerde aynı anda olmaya ve her işle aynı anda uğraşmaya çalışırken hiçbir yerde tam anlamıyla olamıyor ve hiçbir şeyi hakkıyla yapamıyoruz.  Bu da beraberinde tatminsizlik ve yorgunluğu getiriyor ki, “akış” deneyimi bunların zıddının olduğu yerde gerçekleşiyor.

İçsel unsurlardan bir diğeri “net hedef”tir. Buradaki net hedef, tam önümüzde duran hedeftir. Uzun vadede, geleceğe yönelik hedefimizin olması da oldukça önemlidir ama burada kastedilen “an”ın içindeki hedeftir. Bir basketbol oyuncusunun net hedefi o anda eline gelen pası baskete çevirmektir. Bir sonrakini ya da maçın son dakikasındakini değil.

Bu yazıda değinmeyi istediğim en son tetikleyici unsur ise zorluk/beceri oranıdır. Yaptığımız işlerin, aldığımız görevlerin zorluk seviyesi ile becerilerimiz arasındaki doğru oranın “akış” deneyimi için zemin oluşturduğu söyleniyor. Yani meşguliyetimizin zorluk seviyesi becerilerimizin sadece %4 oranında üzerinde olursa sıkılmadan o işle ilgilenmeye devam edebiliyoruz. Eğer iş bize fazla kolay geliyorsa dikkatimiz dağılıyor ve “an”dan uzaklaşıyoruz. Diğer taraftan eğer yaptığımız iş o anki becerilerimize kıyasla çok zor görünüyorsa bu defa da korku ve stres nedeniyle odaklanamıyoruz ve geleceğe yönelik “yapamam” kaygısı yine bizi “an”dan ve “akış”tan uzaklaştırıyor.

Aslında ilk yazıda da değindiğim gibi hepimizin hayatlarında zaman algımızı yitirdiğimiz, nefes kesen, olağanüstü anlarımız olmuştur. Bu anlamda “akış” o kadar da yabancısı olduğumuz bir deneyim de değildir. Burada ulaşmaya çalıştığımız şey ise bu deneyimlerin sıklığını artırmak ve kalitesini yükseltmektir. Çünkü bu sayede potansiyelimize dair daha berrak bir içgörüye sahip olabilir ve daha yüksek performans ortaya koyabilmek için çok daha net hedefler koyup çok daha fazla gayret gösterebiliriz.

Bu konu hakkındaki son yazım ise “akış” deneyiminden sonrası, öğrenmeyi öğrenme ve beceri geliştirme konusunda olacaktır.

HAYAL DÜNYAMIZ

/0 Yorumlar/tarafından

“Bizim kâinatımız, yokluğun bir rüyası, bir hayâlidir. Fakat bu bitmez tükenmez sanılan hayaller, o yokluk âlemindeki hakikate nispetle hiçtir. Yahut çok dardır ve bu darlıktan dolayı ruh ıztırâba düşer” diyor Hz. Mevlânâ Mesnevî’sinde…

Bizim elle tutup gözle gördüğümüz ve algıladığımız her şey beynimizin dış dünyadan aldığı sinyalleri, duyularımız sayesinde beynin ilgili bölgesine göndermesi ve beynimizin bu sinyalleri daha önce elde etmiş olduğu tecrübe ve bilgilerle ilişkilendirip tahminî bir yorumla kurgulamasından oluşur. Meselâ ışığı düşünelim. Işık, evreni dolduran sonsuz bir elektromanyetik dalgalar tayfının küçük bir parçasıdır. Bunun en küçüğü bildiğimiz titreşimdir. En hızlısı ise bildiğimiz kadarıyla gama dalgaları dediğimiz radyoaktif ışınlardır. Bunların arasında kıl kadar incecik bir bölüm vardır ki bu bölüme görünür ışık (350-750 nanometrik dalga boyu) denir. Bu görünür ışık bize göre görünür çünkü gözün retina tabakasında sadece bu kadarını algılayabilecek ışık reseptörleri yani alıcıları vardır. Yani bizim dış dünyaya ya da kendimize dair deneyimlediğimiz her şey gördüğümüz, duyduğumuz, hissettiğimiz, tattığımız her şey beynimizin içinde kendisine gelen elektrik sinyalleri tarafından üretilen yorumlardır.

Duyularımızın son derece dar algı kapasiteleri düşünüldüğünde algıladığımız herşey dünyanın sonsuz çeşitliliği içinde çok sınırlı bir aralıkta beynimizin kurgulayıp yorumladığı bir hayal âleminden başka bir şey değildir diyor sinirbilimci Prof. Dr. Sinan Canan. Her birimizin beynindeki bağlantı haritaları da her kişinin doğumundan itibaren büyüdüğü sosyal ortam, öğrendikleri ve tecrübe ettikleriyle kendine özgü bir şekilde farklılaşır. Yani her birimizin beynindeki bağlantılar tıpkı parmak izlerimiz gibi birbirinden farklıdır. Dolayısıyla herkesin yorumu da diğerinden farklıdır. Yani herkesin âlemi kendine hastır. O halde herkesin gerçek diye algıladığı her şey aslında kendi hayalinden ibârettir. Bu hayaller ise asıl ve gerçek olan yokluk âlemi karşısında hiç mesâbesindedir. Yoksa Peygamberimiz “bana eşyanın hakikatini göster” diye duâ eder miydi?

Kısacası hepimiz her şeyi olduğu gibi değil olduğumuz gibi algılıyoruz. Beyin biliminin yeni açıklığa kavuşturduğu bu gerçeği İbn-i Arabî Hazretleri 700 sene önce maddenin ağırlık, yoğunluk, geçirgenlik ve yumuşaklık gibi genel özelliklerinin nesnelerle değil, gözlemciyle ilişkili olduğunu söyleyerek bildirmiş. Davud el-Kayserî Hazretleri ise “İdrak sahibi, idrak ettiği şeyi o şeyden kendisinde bulunan pay kadarıyla bilebilir” diyerek açıklamış. Yani insanın Allah hakkındaki bilgisi ancak kendisi kadar olacaktır ve bu da Allah ile olan irtibatıyla doğru orantılıdır. O halde bu irtibat  Allah’ın bizdeki isim ve sıfatlarını idrak ettiğimiz oranda olacaktır. Yani aslında duyularımızın bize deneyimlettiği ve algıladığımız her şey ve herkes aslında bu isim ve sıfatları hakkıyla âşikâr etmek ve o oranda bu sonsuzluğa şâhit olmamız için vardır. O halde  zavallı aklımızla bu esrarı çözmemiz, kavramamız mümkün değildir. O yüzden Hz. Peygamber “Akıl, Hakk’a kulluğu îfâ için yaratılmıştır. Rabbin esrarını idrak için değil” buyurur.

Ebubekir Sıddık “Onun idrakten âciz olduğunu idrak etmek, onu idrak etmenin ta kendisidir” yani sonlu olanın sonsuzu tam anlamıyla bilmesi mümkün değildir der. Ama çok şükür Yüce Yaradan “İstedim ki bilineyim” demiş ve bize bilinmek istediği kadarını bildirmek için bu mânânın istediği kadarını açtığı peygamberlerini ve insân-ı Kâmillerini göndermiş. Onların hayatlarını ve hayatı nasıl okuduklarını incelediğimizde, vücudun dar kalıplarınlarından nasıl özgür olduklarını görüp muhakeme ettiğimizde, Hakk’a kulluk etmenin aslında bu mânâya kulluk etmek ve her yerde ve her şeyde bu mânâyı görebilme yetisine sahip olmak olduğunu anlıyor insan…

İşte bizim cüz’î aklımızı kullanmamız gereken yegâne yer, kendi hiçliğimizi idrak ve sadece dünyaya eren bu sınırlı aklımızı, vücudunu kendine binek yaparak onun kayıtlarından kurtulmuş velilerin kalıpsız ve sonsuzu idrak eden küllî akıllarına rapt etmek olmalı… Belki o zaman hayallerimiz gerçek olur ve gerçeğimiz hayal olmaktan çıkar.

Üsküdar Üniversitesi, İki Doğu’nun Köprüsü: Tasavvuf Kültürü Eğitim Programı Projesi Açılış Sempozyumu

/0 Yorumlar/tarafından

İKİ DOĞUNUN KÖPRÜSÜ: TASAVVUF KÜLTÜRÜ EĞİTİM PROGRAMI
AÇILIŞ SEMPOZYUMU

AÇILIŞ SEMPOZYUMU PROGRAMI

22 Ekim 2016 – Cumartesi
Nermin TARHAN Konferans Salonu
Üsküdar Üniversitesi Merkez Yerleşke

KAYIT
09:00 – 09:30

AÇILIŞ KONUŞMALARI
09:30 – 11:10

ARA
11:10 – 11:40

PROJE AÇILIŞ KONUŞMASI
11:40 – 12:10

“Japonya’da Tasavvuf Çalışmalarının Geçmiş, Şimdi
ve Geleceği: Tasavvufun Üçlü Eksen Çerçevesi ve
Disiplinlerarası Yaklaşımı”
Yasushi TONAGA, Prof. Dr.
Japonya, Kyoto Üniversitesi, Kenan Rifai Tasavvuf
Araştırmaları Merkezi, Asya ve Afrika Saha Çalışmaları
Enstitüsü

ÖĞLE YEMEĞI

PANEL 1
14:30 – 15:40

“Tasavvufun Japon Geleneksel Dini Şintoizmle
Karşılaştırılmalı Üçlü Eksen Çerçevesinde Antropolojik
Anlayışla Değerlendirilmesi”
Masayuki AKAHORİ, Prof. Dr.
Japonya, Tokyo Sophia Üniversitesi, İslâm Araştırmaları
Enstitüsü, Küresel Çalışmalar Okulu Dekanı

“Tasavvufun Üçlü Eksen Çerçevesi Perspektifinden Sudan
Tarikatlarında Tasavvufun Yorumu”
Daisuke MARUYAMA, Doç. Dr.
Japonya, Tokyo, Japon Savunma Akademisi, Beşerî
Bilimler Bölümü

ARA
15:40 – 16:00

PANEL 2
16:00 – 17:30

“Proje Kapsamında Görüş ve Değerlendirmeler”
Mahmud Erol KILIÇ, Prof. Dr.
Türkiye, İstanbul, Üsküdar Üniversitesi Rektör Danışmanı
Marmara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Tasavvuf Ana Bilim Dalı

“Tasavvufun Teşekkül Dönemindeki Önemli Sûfîlerin Tasavvuf
Tarifleri Üzerinden İslâm Düşünce Geleneğinde Tasavvufun Yeri”
Osman Nuri KÜÇÜK, Prof. Dr.
Türkiye, İstanbul, Üsküdar Üniversitesi, Tasavvuf Araştırmaları
Enstitüsü

“Hakikatin Kestiği Parmak: İlk Tasavvuf Klasiklerinde Sufilere
Yönelik Eleştirilerin Ana Eksenleri”
Ahmet Murat ÖZEL, Yrd. Doç. Dr.
Türkiye, Yalova Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Tasavvuf Ana Bilim
Dalı

KAPANIŞ
17:30

İKİ DOĞUNUN KÖPRÜSÜ: TASAVVUF KÜLTÜRÜ EĞİTİM PROGRAMI

Projeyi Destekleyen Kuruluş
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı

Proje Yürütücüsü
Üsküdar Üniversitesi, Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü,
İstanbul, Türkiye

Proje Ortakları
Kyoto Üniversitesi, Asya ve Afrika Saha Araştırmaları
Enstitüsü (Graduate School of Asian and African Area
Studies), Kyoto, Japonya
Kerim Vakfı, İstanbul, Türkiye

Özet
Projenin amacı iki ülke araştırma kurumları arasında mevcut
akademik ve araştırma kapasitelerinin bir araya getirilerek
kültürel ve akademik işbirliğinin geliştirilmesidir. Proje, Japonya
ve Türkiye arasında tasavvuf alanı imkânlarının kuracağı
köprü ile akademik ve kültürel işbirliğini geliştirecektir.
Tasavvuf, akademik açıdan doktrin, toplumsal yaşamdaki
kültürel ve ahlaki boyutları ile Türkiye’nin tarihi ve kültürel
yapısına yönelik kapsamlı bir ilgi alanı ortaya koymaktadır.
Bu yöndeki anlayışın gelişmesi için araştırmacıların birincil
kaynaklara ulaşabilmesi, okuyabilmesi, kaynakları yerinde
değerlendirebilmesi gereklidir. Türkçe yazılmış eserler
Türkiye dışındaki akademik çevrelerde çok az bilinmektedir.
Tasavvufun kültürel, doktrinel ve ahlaki tarafının Türk
toplumu üzerinde önemli tezahürleri bulunmaktadır.

Üsküdar Üniversitesi Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü,
Kyoto Üniversitesinde ilgili konularda çalışan lisansüstü
öğrencilere yönelik Tasavvuf Kültürü içerikli bir eğitim
programı gerçekleştirecektir. Altı hafta sürecek olan
program 180 saat teorik ders içermektedir. Programa, Kyoto
Üniversitesi ve Japonya’nın ilgili konularda çalışmalarda
bulunan diğer Üniversitelerinden 10 doktora öğrencisi
katılacaktır. Program kapsamında Osmanlı Türkçesi ve
Paleografyası dersleri verilecek, Türkiye’deki yazma eser
birikimi tanıtılacak, tasavvuf düşüncesi ve İslam felsefesi
konuları ve birincil kaynakları, Osmanlı dönemi Türkçe
tasavvuf metinleri başta olmak üzere, incelenecektir. Bu
projeyle Tasavvuf Kültürü Eğitim Programına katılan genç
araştırmacılar, tasavvuf konularını akademik, literatür
merkezli bir meselenin de ötesinde, bu toplumu ve
kültürünü daha yakından tanıyarak anlama imkanı elde
edeceklerdir. Saha araştırmalarına konu olacak popüler
kültürün içindeki tasavvufi temaların anlaşılması, kültürel
ilişkiler tesis edilmesinde önemli ipuçları taşımaktadır.
Yapılacak çalışmalar tasavvuf konularının, ilk planda
Japon araştırmacıların akademik çalışmalarında daha
fazla yer bulması yönünde katkı sunabilir. Japonya önemli
bir akademik geleneğin temsilcisidir. Projenin, genç
nesil araştırmacıların Beşeri ve Sosyal Bilimler alanında
vereceği eserlerle, uzun vadede iki ülke toplumsal bakış
açıları üzerinde ve kamusal diplomasinin gelişmesinde
olumlu etkiler yaratması beklenmektedir. Ayrıca Türkiye
ve Japonya’da bulunan araştırmacıların yapacakları diğer
çalışmalarda karşılıklı olarak gelecekteki kapasitelerinin ve
ilgilerinin yönlenmesinde katkı sağlayabilir.

Kaynak: http://tasavvuf.uskudar.edu.tr/

Üsküdar Üniversitesi Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü, Tasavvufa Giriş I Eğitim Programı

/0 Yorumlar/tarafından

TEKNİK ÖZELLİKLER

  • 15 hafta boyunca, haftada 4’er saat, toplam 60 saatlik bir eğitim programı
  • 23 Eylül 2016 –14 Ocak 2017 tarihleri arasında
  • Hafta içi ve hafta sonu sınıfları
  • Hafta içi grup: Cuma günü 09.00 – 13.00 / Hafta sonu grup: Cumartesi 09.00 – 13.00
  • 1 kültürel gezi
  • KESİN KAYIT DUYURUSU İÇİN LÜTFEN TIKLAYINIZ

 

DERSLER

 

Tasavvuf Düşüncesine Giriş Osman Nuri Küçük, Doç.Dr.

16 saat

Tasavvufun İslâmî ilimler arasındaki yerini, asırlardır şekillenen metodolojisinin esaslarını ve bunun İslâm düşüncesi ve pratiği üzerindeki etkilerini; tasavvufun insan telakkisini, Allah- evren-insan ilişkisinde insan için öngörülen manevi tekâmülleri, Mevlâna, Yunus Emre, Hacı Bektaş-ı Veli, İbn Arabî gibi âriflerin hayat ve öğretileri üzerinden ele almaktadır. Bu öğretilerin günümüzle irtibatı; tasavvufun, insanın ‘anlam arayışına’ önerdiği çözümler ile bunların insanın bireysel ve sosyal hayatına tesirini şekillendiren temel dini/tasavvufi kavramlar incelenmektedir.

 

Tasavvuf Tarihine Giriş Muhammed Bedirhan, Dr.

16 saat

Tasavvufun kökeni, bir disiplin olarak ortaya çıkışı, kurumsallaşması ve farklı coğrafyalarda tarihsel süreçteki temsilleri gibi konuların ele alınacağı bu derste, bir yandan da önemli sufi şahsiyetlere değinme imkanı bulunacaktır.

 

Metinlerle Tasavvuf Cemalnur Sargut, Arzu Eylül Yalçınkaya, Öğr. Yard.

12 saat

Bu ders kapsamında tasavvuf başyapıtlarından okumalar yapılarak bu eserleri okuma ve yorumlama becerisi geliştirilecektir.

 

Tasavvufî Türk Edebiyatına Giriş Emine Yeniterzi, Prof. Dr.

8 saat

Bu derste, tasavvufî Türk edebiyatının Orta Asya ve Anadolu’daki ilk temsilcileri olan Ahmed-i Yesevî, Mevlânâ ve Yûnus Emre’nin tasavvuf anlayışındaki insan/kul olma değer ve bilinci, ahlak güzelliği ve zengin bir iç dünyaya sahip olmanın yollarına dair tavsiyeleri tasavvuf ve edebiyat sarmalı içinde ele alınacak; bu öğretilerin tespit, tahlil ve terkip yöntemleri öğretilecektir.

 

Tasavvufun Diğer Disiplinlerle İlişkisi Nevzat Tarhan, Prof. Dr., İsmail Taşpınar, Prof. Dr.,Sinan Canan, Prof. Dr.

8 saat

Tasavvufun diğer disiplinlerle birlikte ele alınacağı dersler kapsamında katılımcılar tasavvufun yaşamın tüm alanlarına nüfuz etmiş olan ilişkisini keşfetme fırsatı bulacaklardır. Bu ders kapsamındaki seminerler dört hafta süresince psikoloji, davranış bilimleri ve sanat konularında, alanında tanınmış uzman kişiler davet edilerek verilecektir.

 

Kültür Gezisi Kerim Exclusive, Kerim Vakfı

Bu gezi hafta içi grupları için Cumartesi günü, hafta sonu grupları için Pazar günü yapılacaktır.

 

AYASOFYA’DA GİZLİ HİKMETLER

   

 

Seminer ve Gezi Programı:

 

Gezi Lideri                                          : Yard. Doç. Dr. Nazende Yılmaz

Önerilen Başlama ve Bitiş Saati     : 09:00 – 17:00

Toplam Süre                                       : 8 saat

Seminer Süresi                                   : 09:00 – 11:00

Transfer Gidiş                                     : 11:15 – 12:15

Öğle Yemeği                                        : 12:30 – 13:30

Gezi Süresi                                          : 2 saat

Transfer Dönüş                                  : 16:00 – 17:00

 

Dahil olan Hizmetler: Seminer, Gidiş-Dönüş Transfer, Öğle Yemeği, Müze Giriş Ücreti

 

Seminer ve Gezi hakkında kısa bilgilendirme:

Gelmiş geçmiş en etkileyici mabetlerden biri olan Ayasofya, günümüzde de birleştirici bir rol üstlenmeye devam ediyor. Bünyesinde birbirinden farklı pek çok kültürü ve inancı barındırıyor. Bu özelliğini belki de “Kutsal Hikmet” olarak nitelendirilen “Aya Sofya” isminde aramak doğru olacaktır. Kilise yapılmadan evvel aynı yerde yer alan pagan mabedinin de isminin bu olduğu rivayet edilir. Camiye çevrildikten sonra dahi isim değişikliğine uğramamıştır. “Kutsal Hikmet” ya da “Gizli Hikmet” denilince akla ne gelir? Tarihte hikmeti insanlara ilk öğretenler hep hakîm peygamberler değil midir? İlmin babası İdris A.S., Muhteşem mabedi yaptıran Süleyman Peygamber, sonradan Kabbala’ya dönüşen Hz.Musa’nın ilmi ve son olarak, belki de en parlak haliyle İbn-i Arabi’den yansıyan Muhammedî ilim.. İşte bunların izleri ve sembollerini “Aya Sofya” kubbesinin altında görmek mümkündür.

 

Nazende Yılmaz Kimdir?

Nazende Yılmaz Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi İç Mimarlık Bölümünü bitirmiş, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsünden yüksek lisansını almıştır. “19. Yüzyıl İstanbul Kültür Ortamında Müzik ve Mekân” tez çalışması ile Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü-Sanat Tarihi Programında Doktorasını tamamlamıştır. Sanat Tarihi ve Kültür Tarihi üzerine çeşitli üniversitelerde dersler vermiş, A.B.D. Duke Universitesinin Türkiye’deki yaz okulu bünyesinde Dr. Bruce Lawrence ve Dr. Miriam Cook liderliğinde çalışmıştır.

Halen İstanbul Medipol Üniversitesi, Güzel Sanatlar Mimarlık ve Tasarım Fakültesi,  İç Mimarlık Bölümünde Yardımcı Doçent olarak hizmet vermektedir. Sanat tarihi, mimari ve müzik ilişkisi alanlarında pek çok yurt içi ve yurt dışı yayınları mevcuttur.

Kaynak: http://tasavvuf.uskudar.edu.tr/tr/sayfa/60/tasavvufa-giris-i-egitim-programi

Üsküdar Üniversitesi Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü, Tasavvufî Eser Okumaları Eğitim Programı

/0 Yorumlar/tarafından

TEKNİK ÖZELLİKLER

  • Toplam 30 saatlik bir eğitim programı
  • Hafta içi Sınıfı: 23 Eylül 2016 – 13 Ocak 2017 tarihleri arasında 15 hafta boyunca Cuma günleri, 09.00- 11.00 arasında 2 saat
  • Hafta sonu Sınıfı: 24 Eylül 2016 –14 Ocak 2017 tarihleri arasında 15 hafta boyunca Cumartesi günleri, 13.30 – 15.30 arasında 2 saat
  • 1 kültür gezisi
  • KESİN KAYIT DUYURUSU İÇİN LÜTFEN TIKLAYINIZ

 

DERSLER

İbn Atâullah el-İskenderî ve Hikem-i Atâiyye

Ahmet Murat Özel, Yard. Doç. Dr.

16 saat

Tasavvuf tarihinin en etkili klasiklerinden biri İbn Ataullah İskenderi’ye ait olan Hikem-i Ataiyye eseridir. Tasavvuf klasikleri arasında, üzerine yazılmış yüze yakın yorum (şerh) ile en çok yorumlanan eserlerin başında gelmektedir. İki yüz elli civarında tasavvufi özlü söz içeren eser, maneviyat yolculuğunun en kritik meselelerine dair çarpıcı açıklamalar içerir. Seminerimizde bu etkileyici eseri okumaya ve anlamaya çalışacağız.

 

Ken’an Rifâi ve 20. Asrın ışığında Müslümanlık, Abdülkerîm El-Cîlî ve İnsan-ı Kâmil

Cemalnur Sargut, Arzu Eylül Yalçınkaya, Öğr. Yard.

14 saat

Bu derste tasavvufun temel konularından olan “insan-ı kâmil” kavramı hakkında, okunan eserlerle genel bir çerçeve sunulacak, konunun ilişkili olduğu meseleleri ve tasavvuf tarihindeki yaklaşımları tanıtılacaktır.

Kaynak: http://tasavvuf.uskudar.edu.tr/tr/sayfa/62/tasavvuf-eser-okumalari