Sohbetler (Mart 2016)

Tanbûrî Cemil Bey’in san’atındaki tesir, içine aşk karışmış olmasındandır. Taklit başkadır, aşk başkadır. Kaynağı aşk olan san’at, evvelâ sanatkâra tesir eder, oradan da karşısındakilere sirâyet eder.

Fakat şunu da söylemek lâzım ki bir kimsede bu aşka ne derece istidat olursa olsun, yine de san’atı kazanmak için çalışması şarttır. Bir sanatkâr, sazına hâkim olabilmek için en az yirmi sene çalışmaya mecburdur.

Bir tahta parçasının üzerine bunca yıl emek sarfetmeyi çok görmüyoruz da vücûdumuz kemanını veya tanburunu söyletmek için bu yirmi otuz seneyi neden fazla buluyoruz?”

Münîre Hanımefendi:

– Çok şükür bize bu hakikatleri bildiriyorsun, kıymetini de bildir Efendim…

–“Hiç olmazsa onu bilebilseniz… Gıll ü gışsız ve takıntısız olarak. Fakat kelimede kalma, mânâya geç.”

 

(Ken’an Rifâî, Sohbetler, Kubbealtı Neşriyâtı, 2000, s. 283)

******

Her ilmin ve san’atın ayrı ayrı hocası olduğu gibi bu ruh ilminin de hocası vardır. Her ilim ve san’at talibi kendi bildiklerini unutup onun gösterip öğrettiklerine gözünü kulağını açar ve üstadının ilmine itiraz etmez ve teslim olursa, hocasının bilgisini kazanabilir. Kezâ ruh hocalarının tâlim ve terbiyeleri karşısında da böyle olmak gerekmez mi?

(Ken’an Rifâî, Sohbetler, Kubbealtı Neşriyâtı, 2000, s. 448)

******

Ticâret ve çalışmak hakkında konuşuluyordu.

– “Dinde gevşeklik ve tembellik yoktur. Resûlullah Efendimiz ‘Çalışan Allah’ın sevgilisidir’ buyuruyor ve yine ‘İnsana kendi sa’yinden başka şey kalmaz’ diyor. Sonra yine ‘Her peygamberin bir san’atı vardır. Benim ise san’atım ikidir: Biri fakr öteki cehddir ve bunları seven bendendir!’ buyuruyor.

Tabiî ki içtihat, yâni çalışmak yalnız dış mânâda alınmamalıdır. İçtihattan asıl maksat, bâtınî, derûnî, ruhî mücâhededir.

Zâhirî çalışma, zarûrî olarak nasılsa yapılır. Asıl size düşen, mânevî erzak toplamaktır.”

(Ken’an Rifâî, Sohbetler, Kubbealtı Neşriyâtı, 2000, s. 106)