Niye Tasavvuf, Niye Japonya?

Bir grup Japon profesör düşünün, hepsi alanlarında yaptıkları çalışmalarla iyi tanınan, çok değerli isimler… Hepsinin kaldırımda yan yana dizildiğini ve biz Türkleri taşıyan otobüs gözden kaybolana kadar el salladıklarını söylesem? Peki hepsinin sular seller gibi Türkçe konuştuğunu? Haydi bir detay daha vereyim, Kyoto Üniversitesi’nde bir tasavvuf kürsüsü açıldığını? “Yok artık!’’ mı dersiniz? Demeyin. Çünkü bu söylediklerimin hepsi tamamen gerçek. (…)

Önce biraz bilgi… Kenan Rifai İslam Araştırmaları adı altındaki yapılanma Japonya’da ilk değil. TÜRKKAD ve Kerim Vakfı tarafından 2009’da ABD North Carolina Chapell Hill’de, ardından 2011’de Çin Pekin Üniversitesi İleri Beşeri Bilimler Enstitüsü’nde açılmış. Cemalnur Sargut’un merkezin açılışında söyledikleri, işi özetliyor galiba: “Tam da bugün bu anlayışa ihtiyacımız var. Terörden ancak böyle kurtulabiliriz. Tasavvufu üst seviyede bir ahlaki eğitim olarak görmeliyiz. 5 yıl önce Amerika’da başladık bu enstitüleri kurmaya, mezunlarımızdan biri Amerika’nın en önemli İslam yazarlarından biri. Çin’de açmaya karar verdiğimizde ‘Yapmayın Hocam’ dediler. Ama bakın, inanınca oluyor!’’

Kyoto gezisinden öğrendiğim bir başka bilgiye gelince… Milattan 4-5 asır önce Çin’de, Pekin civarında Lao-Tzu adında bir bilgenin yazdığı, ‘Tao Te Çing’ isimli 81 bölümden oluşan kısa bir kitap var. Yaklaşık 100 yıl sonra bu kitaba bir yorum getiren Çuang-Tzu diye bir başka Taocu düşünürün bir kitabı daha bulunuyor. Profesör Isutzu, Tao Te Çing ve Çuang- Tzu’nun buna getirdiği yorumu temel alarak Taoculuktaki anahtar kavramların da semantik bir incelemesini yapıyor. Ve görüyor ki, İbn Arabi’nin tasavvufundaki anahtar kavramlarla Lao-Tzu ve Çuang-Tzu’nun Taoculuğundaki anahtar kavramlar arasında hemen hemen bire bir benzerlik var. Birbirinden 9 bin 500 kilometre uzaklıkta 3 kişi… İkisi Pekin’de milattan 4-5 asır önce yaşamış. Üçüncüsü milattan 12 asır sonra İspanya’da. 17-18 asırlık bir zaman aralığı ve büyük bir lisan farkı var: 28 harfle yazılan Arap alfabesi, 40 bin idiogramla yazılan Çin alfabesi. Şimdi bu düşünürlerin aynı şeyleri söylemesi ve aynı dünya görüşünü dile getirmesi.. Ve Profesör Izutsu… Ve izinden giden Cemalnur Sargut, Yasushi Tonaga… İşte belki de “Niye tasavvuf, niye Japonya?” sorusunun çok kısa bir cevabı….

(Gazeteci Balçiçek İLTER’in 28 Mart 2016 Pazartesi günü GAZETE HABERTÜRK’te yayınlanan yazısından alıntı)