‘Batmayan Gün’den

“Can çekişmek nedir, bilir misin İrfan? Can çekişmek, aşka kavuşamamaktır. ‘Aşka sâhib olan ölmez mi?’ dersen, ölen hayvandır, aşk ölmez!

Dünyâda tam mârifet, onu bilmektir. Mükevvenatta ve cihanda ne varsa, hepsi insanda toplanmış, bu sûretle insan, bütün varlıkların nüktesi ve mecmûası ve küllün göstericisi olmuştur. İşte Hâlik’in gizli olan hüviyetini eşyâda ve zuhuratta gören kimse, asıl insandır. Eğer sen de bu birlik güneşini görmeyi samimiyetle isteyici isen, güneşe delil gene güneştir. Birlik güneşi kendini gene kendi ziyası ile gösterir; fakat bu, kendini unutacak kadar hâlis ve temiz niyetli olduğun ve varlığını aşkla eritebildiğin vakit hâsıl olabilir.

Lâkin göz, güneşe, şu hepimizin tanıdığımız âteşîn küreye bile bakmaya muktedir değildir. Bu sebeple ona isli bir camla bakarlar. Güneşin görünmesine mâni olan gene onun şiddetli ziyâsıdır. Binaenaleyh birlik güneşine bakmak için de ya kâmil insan olmalıdır, yâhut da islenmiş cam gibi olan kâmil insanın varlığını siper ederek bakmalıdır.”

 

(Sâmiha Ayverdi, Batmayan Gün, Damla Yayınevi, İstanbul, 1977, s. 91)