Yazılar

Vaktin Sâhibi

Mayıs, ayların şâhıdır.

Mayıs sonu ise, mevsimler arasında şanlı bir yeri olan yazın, elinde güneşin ve günün sancağıyla istiklâlini ilân ettiği dönemdir. Hz. Fâtih’in İstanbul’u fethinin de bu döneme denk düşmesi bu bakımdan mânidardır. Bizler için her vakit mühim olan bu zaman diliminin bu yılın nasibine düşen bölümünde, bir gönüller fâtihinin mânevî dünyası içine dâvet edildik. Bu dâvet, beynelmileldi, cihanşümuldü, genişti, herkes içindi…

Çünkü o fâtih, devrin sâhibiydi… Devrin sâhibi de kimseyi ayırmaz, kollarını herkes için açardı.

Kenan Rifâî Hazretleri, zâhiren geçen asırda yaşayanların teneffüs ettikleri havaya gül kokuları saçmış,  aslen her devrin misk kaynağı, Hakikat-i Muhammedî’nin tam vârisi, iki kutuplu yeryüzünün tevhid sancağı, dudaklarının arasından dökülen hikmet hikmet-i Hüdâ, lisanla ifade edilmesi güç ancak nice lisanlara vâkıf…

“Rahmet Kapısı” Uluslararası Kenan Rifâî Sempozyumu, önce nefsinin sonra İstanbul’un fâtihi olan Fâtih Sultan Mehmed’in fetih alanının merkezinde bulunan, nebevî nur sâhibi Merkez Sultan’ın yenilenen makamının ziyaret edilmesinin ardından Yenikapı Mevlevîhânesi’ndeki ney sesiyle açılıyor. Ney ki bu sefer o “dinle” diyor… Neyin “dinle” telkiniyle Kenan Rifâî’nin cemâlinden taşan rûhâniyetle mest olmuş olarak sempozyum filmindeki sözleri dinliyoruz:

“Ben, ilâhî iklimde öyle bir feleğim ki, eteğimde binlerce ay tutarım. Güzelimin hayâli canıma mûnis olalı öyle bir güneşe sâhip oldum ki gurûb etmez ve feleğindeki aylar gözden kaybolmaz. Ben onun aşkından tutuşturulmuş bir şûleyim. Gelin, cisimlerimizi bana yakîn ediniz, kalplerinizi benim bu yanan nefeslerimden tutuşturunuz! Ben o ateşim ki, ateş de benim yanışımdan şikâyetçi ve feryâd edicidir.

Ben o sarhoşluğum ki bütün bâdeler onun tesirinden yanar, parlar. Sarhoşluk da o sekirden, o perişanlıktan mesttir.

Ölüm nedir bilir misin? Ölüm, bu ateşin aşk kadehine el sürmemektir.

Benim canımın nehrinde ebediyet şarabı kaynar. Geliniz, canınızın dudaklarını benim vücûduma yakîn ediniz. Ben aşk kıyâmetgâhının İsrâfil’iyim; benim nefesim, kalbe hayat verir. Ben güzel yüzün esiri değilim, belki bütün güzeller benim sevdiğimin bir şûlesidir; ben o şûleye hayranım. Yoksa benim dedem put kırıcıdır!

Ben gizli ve aşikâr deliyim; onun içindir ki belki sesime bir mahrem bulayım da, ona aşk ateşiyle şûledâr olduğumu göstereyim ve ayrılık acısını anlatayım… Benim bu ateş saçan inleyişim, nâlem onun içindir ki, bu sedâmda gizli olan hakîkat ve sır, bana ademden midir, yoksa vücuttan mıdır? Benim yanışım, gönlümde bu müşkülü hâl içindir. Benim rûhum için yüz sene ile bir saat arasında fark yoktur, zamanın uzunluğu kısalığı birdir. Çünkü sene, ay ve gün feleğin dönmesine, zemindekilere göredir. Biz mânâ âlemine ve yârin mâneviyâtına varmışız, can âlemine göre bir sene bir an; ve o bir an içinde bin sene gizlidir.

Ben aşkın celâl denizine gark olup bildiğimi bu aşk âleminde mahvederek hayran oldum. Bu feryat ve inleyiş, işte o tahayyürdür. Ben o hayretimden şikâyet ve şikâyeti de gene kendime yâr eder, yanıp yakılırım.. Cemâl sabahının seheri doğduğunda her an bir türlü sesle ve bir türlü esrarla bülbül gibi nâlân olurum. Bazen vuslat denizine batar, dünyâ ve ahreti unuturum. Bazen hasret ve firak ateşi ile yanarım. Benim derdim ne dilin lisânına, ne kalbin lisânına ne de hâl lisânının imâ ve işâretine gelir.. Belki ben hâlimden taşan mânâda gizliyim..

Ben, bu âlemi araştırıp aşk ağını atarım, belki bu âteşîn kavalın nefesine mahrem bir yar bulurum ümidiyle.. Benim mahrem ve sırdaşıma, benim canımın dudakları nefes verir ve kâh nâle kavala, kâh kamış inleyişe nefes verir.

Aşk, hep sînesi yanıkları ihtiyar eder ve der ki, aşk yolu kanlı yoldur. Sevgilinin gözlerinin bahâsı kandır. Bende o aşkın tabiatı var. Ben iştiyak derdiyle yarılmış, ayrılık hasretiyle parçalanmış dert dolu bir sîne ararım ki ona aşkın kanlı yolundan bahsedeyim, onunla eş ve dost olayım.”

Kenan Rifâî ile aynîleşmiş bir kalemden Hz. Kenan dilinde dökülen bu kelimelerin ardına yerleştirilmiş, delici bir nazarla özdeş, derin tesirli keskin bir kemençe sesi gönlümüzü gizli gizli kanatıyor:

Bir nokta idim kıldı beni kāmet-i Tûbâ
Giydirdi elifden beni tâ yâ’ye o Mevlâ
A’yanda iken gizlice bir gevher-i yektâ
Rabbim beni kıldı ulu bir Kâbe-i ulyâ

Kürsüde bir sancak, hocasının gayesi ve vizyonu ile dalgalanıyor ve haykırıyor:

“İndifâ eden bir yanardağın lâvlarını tutacak bir el ayası bulunmadığı gibi tasavvufun, özellikle İslâm tasavvufunun yeryüzüne akmasını önleyecek hiçbir kuvvet ve kudret yoktur.”

Bu dalgalanışı tâkip edecek tek şey, semânın neş’esi olabilir… Aşk ile safâlar sürülüp zinde olunacak zamandır şimdi!

*****

Mevlevîhânede açılışı yapılan sempozyum, sonraki iki gün boyunca Cemâl Reşit Rey Konser Salonu’nda devam ediyor. Uluslararası nitelikteki bu birleşim, otoriteleri dünyada ittifakla kabul edilen tasavvuf profesörleri ile Kenan Rifâî’nin gönül dostlarını biraraya getiriyor.  

Sahnede siyâhî bir nuru yansıtan dekor, “Rahmet Kapısı”nı temsil ediyor. Konuşmacılar, bu kapının önünde kendi dillerinde hürmetlerini arz ediyorlar.

Kapının iki kanadı, meşhur Nur âyetini hatırlatıyor… Hem doğuya hem batıya açılan bu kanatlar, ne doğuya ne batıya nisbet edilen mübârek zeytin ağacından tutuşturulan, nur üstüne nur olan o kandili sahnede âdetâ âşikâr ediyor.

O kandilin altında nurlanıyoruz…  

Açılış günü zikredilen düsturu hatırlıyoruz. Şimdi bizleri zaman kaydından kurtaran bir imanın zerk edildiği bir aşk iklimindeyiz. Kayıtların en sıkısından kurtulmuş olmak hasebiyle hürüz!

Bu rüyâ âlemi bâkî kalsın istiyoruz ancak şimdi hizmet vakti: Kendi gönüllerimizde bu aydınlığı dâim kılacak şekilde vaktin sâhibinin ilmini hâl etmek ve bu aşk ve irfan iksirini bütün dünyaya o sâhibin adı ile götürmek vakti…

Evet; o, vaktin sâhibi…

Ezel ve ebed, o sâhibin vakti…

Sempozyuma Düşülen Tarih…

Tesbîhâtı: Lâ İlâhe İllallah

Fütûhâtı: Lâ Mevcûde İllallah

Tarih için geldi, üçler söyledi:

Hazreti Kenan Rifâî eyvallah

Mustafa Kara

 

(Uluslararası Kenan Rifâî Sempozyumu’na düşürülen tarih – 2015)

O’na Dâir Kelimeler…

Yurt içinden ve yurt dışından pek çok katılımcı, Rahmet Kapısı Uluslararası Kenan Rifâî Sempozyumu’na tebliğleri ile katıldı. Bu katılımcılarla sempozyum esnasında gerçekleştirilen özel röportajlardan Kenan Rifâî Hazretleri’ne ve sempozyuma dâir çarpıcı alıntıları sizlerle paylaşıyoruz.

 

Prof. Dr. Carl Ernst

Karizma kelimesini ele alalım. Bu kelimeyi İngilizce’de bir yeteneği olan kimse için kullanırız. Bu yeteneğin etkileri hakkında konuşmak, yeteneğin kendisini tanımlamaktan çok daha kolaydır. Başka bir deyişle, etkiyi görebilirsiniz, insanların nasıl dönüştüğünü görebilirsiniz fakat bu yeteneğin doğasına, özüne parmak basmak çok zordur. Bazı politikacılar ve özellikle peygamberler ve her türden dinî liderler bunu hâizdir. Etkileri muhâkeme edersek Kenan Rifâî bu karizmaya sahiptir. Bu çok ilginçtir çünkü resimlerinde hep sükût içinde olduğunu görürüz. Fakat bu hâlin bir nevî yoğunluğu vardır.

 

Prof. Dr. Mustafa Kara

İnsanların gönül açlığı, kanun ile yok edilemez. Kanunları çıkarabilirsiniz fakat insanların gönüllerindeki açlığı ve susuzluğu gideremezsiniz. Dolayısıyle insanların, gönüllerine bu ilâhî aşk gıdâsını sunan rehber insanlara ihtiyaçları vardır. İşte 1925’den sonra, 1930’lu ve 1940’lı yıllarda Kenan Rifâî Hazretleri bu ihtiyacı karşılamıştır. Yani sâkîlik yapmıştır. “Sâkî”, tasavvuf edebiyatında insanlara ilâhî aşkı taşıyan ve ilâhî aşkı insanlara aktaran insanlar için kullanılır. Dolayısıyla bu çeyrek asırlık süre içerisinde Kenan Rifâî Hazretleri etrafındaki insanlara, genç-yaşlı, kadın-erkek, çoluk çocuk herkese, 1925’den önce anlattıklarını anlatmıştır. Tasavvufî ahlâk adına 1925’den önce söyledikleri ile sonrasında söyledikleri arasında hiçbir fark yoktur. Bunu kitaplarından öğreniyoruz. Dolayısıyla Kenan Rifâî Hazretleri, cumhuriyet dönemindeki insanımıza ulaşan bir gönül adamıdır, bir gönül rehberidir. Toplumumuz ona ve onun gibi bu hizmete gönül veren bu insanlara çok şey borçludur.

 

Prof. Dr. Bruce Lawrence

Görebilen için, kötü bir an diye bir şey yoktur çünkü her ânın içinde ilâhî ya da mânevî bir anlam vardır.  Kenan Rifâî, bir optimist (iyimser) ya da pesimist (kötümser) değildir. O ümitvar bir tasavvufî dünya görüşü içinde duran bir realisttir. Ayrıca kadınları da erkekler gibi tasavvuf yolunun merkezinde görür. (…)Kenan Rifâî neyi temsil eder? Kadınları ön plana çıkartması çok önemlidir. Bunu yaparak “Ben sadece yeni bir dergâh kurmuyorum,genişletilmiş bir tekke kurmuyorum” der. “İstediğim şey, tasavvufun modern dünyanın bir parçası olması, üniversitelere girmesidir.” Eğitime verdiği büyük önem burada yatar. Konuşmacılardan biri kendisini Bediuzzaman Said Nursî ile karşılaştırdı ve bence bu çok önemliydi; çünkü ikisi bir anlamda çakışırlar. Fakat Nursî modernleşme karşısında öfkeli ve hoşnutsuzdur. Kendisinin Risâle-i Nur’unu okudum ve çalıştım; üzerine düşündüm. Bence çok önemli bir eser. Fakat bu eser bir protestodur. Oysa Kenan Rifâî “Bu, Allah’ın dünyasıdır” der. Mükemmel olmayan bir şey yoktur. “Sahip olduğumuz tek dünya budur ve hayatta olduğumuza şükretmemiz icab eder” diyen Merkez Efendi gibidir. O da Merkez Efendi’ye benzer olarak “bu bize Allah’ın verdiği dünyadır” der. Bizler de kendimizi bu dünyanın içinde kâmil insan olmak üzere hazırlamalıyız. Bu anlamda rolünü sadece Türkiye’deki tarikatler arasında değil, diğer yerlerdeki tarikatler arasında da özel bir yere sahip olarak gerçekleştirir.

 

Prof. Dr. James Morris

Kenan Rifâî büyük bir mânevî öğretmendir. Ne pahasına olursa olsun öğrenme açlığına hitap eden bir rehberlikten ziyâde, herkesin içinde bulunan ve kendi istidâdına göre, kendisi için uygun bir şekil almış bir mânevî ilmi uyandıran ve bizlere, çocuklarımıza, ailemize, meslektaşlarımıza ve etrafımızdaki insanlara birer rehber olabilmeyi öğreten bir ilmi aktarır. (…) Kendi devrine uymuş ve çok faydalı bir öğretmen olmaya devam edebilmiştir. O devirde bazıları bunu yapabilmiş, bazıları ise yapamamıştır. Fakat ister şirketler, ister binalar, ister büyük kurumlar kurun, biliyoruz ki tarihte bunlar gelip geçicidir. Bâkî olan, etkileyebildiğiniz gönüllerdir ve buradaki dinleyicilerin gözlerine baktığınızda bunu apaçık görmek mümkün.

 

Prof. Dr. Omid Safi

Kenan Rifâî’nin çok önemli bir sorumluluğu var. Bir taraftan kökleri geleneksel tasavvufta: Kur’an, İbn Arabî ve Mevlânâ üzerine bir uzman. Diğer tarafta ise özellikle de Türkiye’de her şeyin hızla değiştiği bir dünyada geleneğin esasına tutunurken değişime ve sürekli değişen dünyaya uyum sağlamak durumunda. Açıkçası Osmanlı toplumundan cumhuriyet devrine geçişte tasavvufu dergâhlardan, tekkelerden çıkarıp açarak tüm yeryüzünü, hatta insanın kendisini bir dergâh haline getirişine hayranlık duyuyorum. Artık tasavvuf toplumun tümünün ahlâkını şekillendiriyor. (…)

Beşerî bilimlerin icrâ edildiği yerler olarak kabul ettiğimiz üniversitelerin çok kritik bir rolü var. Beşerî bilimlerin ana görevi ise insan olmanın ne anlama geldiği hakkında çalışmaktır. İnsan olmak idrâkı tam olan ‘insan’a doğru giden bir tekâmül sürecidir ve burada tasavvufun bize öğreteceği çok şey var: Aşk hakkında, arayış hakkında, bulmak hakkında ve kim olduğumuz, hattâ ne olduğumuz, kimin sûretinde yaratıldığımızın özü hakkında… Kenan Rifâî’nin tasavvuf öğretilerini üniversiteye ve akademiye getirme modeli burada çok önem kazanıyor. TÜRKKAD’daki dostlarımızın Amerika’da ve Çin’de İslâm çalışmaları için açtıkları sahalar çok önemli. Üniversitedeki arkadaşlarım, bunun bir benzerini yapabilmiş bir başka organizasyon bilmediklerini söylüyorlar. Özellikle İslâm ve müslümanlar hakkında yanlış anlamaların ve korkunun Batı’da yaygınlaştığı bir dönemde bu çok cömert, benlikten uzak ve nazik bir yaklaşım.

 

Doç. Dr. Osman Nuri Küçük

İşte bugün bizim İslâm’ın şartları ve imanın şartları olarak bildiğimiz esaslar bir hadisten çıkartılmaktadır: Hz. Peygamber’e Cebrâil gelir. Önce İslâm’ın, sonra imanın ve sonra ihsanın ne olduğunu sorar. İhsan ile ilişkili olarak Hz. Peygamber şu tanımlamayı yapar: “Allah’ı görüyormuşçasına ona ibâdet etmendir. Her ne kadar sen onu görmüyorsan da o seni görmektedir.” Sûfîler geçmişte tasavvufun ne olduğunu bu hadis üzerinden değerlendirmişler ve demişler ki, “Tasavvuf, dinin ihsan boyutuyla değerlendirilmesi ve yaşanmasıdır.” İhsan boyutu hem kendisinden önceki İslâm ve iman mertebelerini içermekte ancak onlarda olmayan, hakikati bizzat müşâhede ediyormuşçasına, bir müşâhedenin sonucu olarak da güzelliğe yönelik olarak bir insanın ifadelerini ve hâlini ifade etmektedir bu mertebe. Mesnevî şârihi olması hasebiyle Kenan Rifâî Hazretleri’nin hem eserlerindeki tutumunun hem de yaşam ve öğretilerinin bu düzeyden bir din anlayışı olduğunu söyleyebiliriz. Bu düzey, bir yandan dinin zâhirine, şeriat boyutu dediğimiz boyutuna vurgu yaparken, bunu imanın kanalize edildiği, gösterildiği bir alan olarak yorumlarken, ancak dinde asıl önemli ve değişmez olanın, asıl çekirdek olanın, asıl dinin kalbi olanın ne olduğu hususunda bir vizyona sahiptir. Kenan Rifâî Hazretleri’nin kendi dönemlerinde olan olaylara ilişkin tavırlarında bu vizyonu fazlasıyla görüyoruz.

 

Dr. Turgut Alsırt

Mâlûm-u âlîniz Hz. Peygamber, “Allah her yüz senede bir bir yenileyici, bir müceddid gönderir” diyor. İslâm dininin hiçbir tamamlanmaya ihtiyacı olmadığını biliyoruz. Niye gönderiliyordu o zaman? Zemin ve zamana göre İslâm dininin nasıl yaşanacağını göstermek için gönderiliyordu bu yenileyiciler… İşte bendenizin fikrine göre Kenan Rifâî Hazretleri, 20. asrın yenileyicisiydi. Bunu hayatından çıkarıyorum. Bir kere yetişmesi, klasik tekkeden yetişme değil. Bir mürşid-i kâmil tarafından yetiştiriliyor tabiî ama tekke terbiyesi ile değil. Sonra batı ile çok alâkası var. Batı kültürü almış, lisan biliyor. Batıyı gayet iyi tanıyor. Yani devrin batıyı tanımaya doğru gittiği zamanda dünyaya teşrif ettikleri için batı kültürü ile de alâkası var. Zaten Fatih devrinden beri yapılmak istenen, batının iyi taraflarını alarak doğunun iyi tarafları ile birleştirmek meselesi olduğuna göre ben o iş için geldikleri fikrindeyim. Zaten yetiştirdikleri talebelerden, hayat tarzlarından ve talebelerinin hayatlarından bunu anlıyoruz.

Ken’an Rifâî ve İnsân-ı Kâmilin Önemi

Hepimiz çok şanslıyız. “İstedim ki bilineyim” sırrını yaşatmak için Allah bizlere tenezzül etmiş. İdrâkimiz mesâbesinde ezelde bizleri nasibdâr kılmış. Her aldığımız nefes, gördüğümüz, duyduğumuz, tattığımız, hissettiğimiz her şey için ömrümüzün sonuna kadar secdeden başımızı kaldırmasak yeridir. Yine de zerresine karşılık gelmez. O gizli hazine ki “Okyanuslar mürekkep olsa kelimelerimi yazmaya kifayet etmez” buyurmuş. Bizler o kelimelerden birkaçını idrak edebilsek ne mutlu!

Sınırlı da olsa, bu idrâkin zevkini yaşayabilen her insan, varlığın, yaradılışın, doğumun, ölümün ve bu dünya sahnesinde tecellî eden her şeyin bir amaç uğruna var olduğunu hissedebiliyor.

İnsân-ı Kâmil’in birçok târifi var. Biri de Cemâl’in temâşâsının kemâl noktası olsa gerek. Allah’ın tecellîsini hakîkatiyle, perdesiz, tam istediği hâliyle idrak edebilen insan… O her an yeni bir şanda olduğu için de, fehmini her an yenileyen, idraklarında iki günü birbirine eşit olmayan sultanlar…

Rabbi Zül Celâli ve’l İkram bu sayısız güzellerini Zât’ı için halk etmiş. O güzel Allah’ım bizlere sonsuz merhametinin en büyük nişânı olarak da kimi zaman mânâsını bu sultanlarından biz âciz kullarına açmış.  Hakîkatimizi bizlere bildirmekle vazîfelendirilmiş mübârek sultanlara “Mürşid-i Kâmil” diyoruz.  Halk edildikleri devrin ümmetine, insanına, o devrin ilmine münâsip dilde Allah’ı bildiren sultanlar.

‘Mürşid-i Kâmil’in esas önemi burada gizli. Allah’ın sonsuz tecellîsinin te’vilini, yaşadığı devre göre biz âcizlere göstermeleri. Ken’an Rifâî’de bunu en güzel şekliyle görebiliyoruz. Nasıl görüyoruz? Cemâlnur Hocamız ve ona bu ilmi intikâl ettiren başta Sâmihâ Annemiz olmak üzere sayısız talebesi vâsıtasıyla. Öğrencilerinden Sâmiha Ayverdi, Safiye Erol, Nezihe Araz ve Sofi Huri bunun en güzel örneğini “Ken’an Rifâî ve Yirminci Asrın Işığında Müslümanlık” eserini ortaya çıkararak vermişler. Hz. Peygamber’in zarâfetini, ilmini, tevhid idrâkini 20. asır gözlüğüyle gösteren o değil mi? Hristiyan rahiplerin kendi dinlerine yaptıkları gibi din-i İslâmı camilere ve tekkelere hapsetmeye çalışanlara en güzel cevabı 24 saatini sünnet-i seniyye üzere yaşayarak vermemiş mi? Bir yandan Mesnevî’nin en mûteber tefsirini yazarken, bir yandan Marcus Aurelius’u tavsiye etmemiş mi öğrencilerine? Güzel dînimizi kalıplardan koruyarak tecelli ettiği her yerde müşâhade etme sanatını bizlere o öğretmiyor mu “Sohbetler”inde?

Belki her devirde olduğu gibi bu devirde de insanlar karanlıktan, cehâletten, dünyanın kötü gidişâtından, ahlâksızlıktan, açlıktan, savaşlardan muzdarip. Herkes bir çıkış yolu arıyor. İnsân-ı kâmili anlamaktan, ona uymaktan başka hiçbir kurtuluş yolumuz yok. Bu devri okumanın, bu devre göre yaşayabilmenin tek yolu bu: “Rahmet kapısı insan-ı kâmili” bulmak.

Sempozyumda ilimde ziyadesiyle ilerlemiş nice hocalarımız işte bunun için hizmet ettiler, etmeye devam ediyorlar.

“Kulluğu mü’minlerin bir ulu Sübhân’edir

Hizmeti dervişler er olan İnsân’edir.”
Başka söze gerek var mı?

İzâfiyet

İstanbul’dan Samsun’a gidiyorsun. -Memleketim diye söylemiyorum, güzel şehirdir. Kıyak geçtim, adını andım.- Otobüstesin. Cam kenarına güzel bir koltuk ayırtmışsan bir de, deme keyfine. Etrafı izliyorsun. Oturarak. Kımıldamadan. Fakat ne çabuk geçiyor gördüklerin, film şeridi gibi âdetâ. Bir gördüğüne bir daha bakman mümkün değil. Hızın otobüsle aynı da ondan. Hiçbir emek sarfetmeden, bir koltuk parasıyla ne hızdasın. Halbuki aynı koltuğu alıp vâsıtanın dışına koysak, gene aynı pozisyonda görüş açın ne kadar da değişecek. Bulunduğun yere, bulunduğun açıya göre görüşün, hızın, algılayışın ne kadar da değişiyor. Çok keskin.

Gökyüzüne bak meselâ. “O, yedi göğü tabaka tabaka yaratandır. Rahmân’ın yaratışında hiçbir uyumsuzluk göremezsin. Sonra tekrar tekrar bak; bakışların âciz ve bitkin halde sana dönecektir. Bir kere daha bak! Hiçbir çatlak görüyor musun?” âyetlerine mazhar olan gökyüzüne.

Binlerce ışık yılı mesâfedeki yıldızları düşün. Bakıyoruz, bakıyoruz da görüyor muyuz gerçekten? O görüntü bize kaç senede ulaşıyor? Fizikçi değilim, hesap işlerine de hiç alışamadım. Bilmiyorum tam kaç sene geçer, değişir… Bildiğim, gördüğüm o yıldız belki şu anda yok. Yok olanı görüyorum belki de. Rabbin âyetlerindeki inceliklere bak. Zıtlarla varsa her oluş, yok olanı görüyorsam, Allah’ın yaratıp koyduğu, insanın “icad ettiği” değil, “keşfettiği” fizik ilmiyle de sâbitse bu, var olarak gördüğüm, neden aslında yok olmasın?

Neden mi bahsediyorum? Senden meselâ. Sen var mısın gerçekten? Sen neyin yansımasısın bana? Bana sen ne gösteriyorsun? Destûr! Sen değil, sendeki sen bana ne gösteriyor? Sendeki senden ya bende de varsa? Destûr! Bendeki sen, sendeki sen, bendeki ben, sendeki ben…Hepsi aynı ise, biz ne görüyoruz? Biz kimiz? Var mıyız? Büyükler, ölüm için “bir odadan başka bir odaya geçmektir” demişler. Otobüs mevzûmuzla bir âlâkası var mıdır bilemem lâkin soru sorabilirim. “Durduğu yerle bir irtibat neden olmasın?” derim. Odaya transfer olan, ya bizi görüyorsa? Ya odada kendi “yansımasını” hoş bir sadâ olarak seyrediyorsa? Yâ Rab, ne dehşet! Ne kadar büyük bir sır! Gözlerim doldu desem, inanır mısın demem. İnan!

***

Mayıs’ın son haftasonu bir rüyâ gibiydi. Rüyâ gibiydi diyorum, kurtuluş gibi mi demeliydim bilmiyorum, insanın kapitalist düzenin kendine dayattığı her oluştan kaçıp kendine dönüşü bir kurtuluş çünkü. Uluslararası Kenan Rifâî Sempozyumu’nun düzenlendiği Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nu dolduran nice yürekler aynı şeyi hissetmiştir; buna inanıyorum. Hz. Ken’an’a (k.s.) adanmış üç gün ne kadar da çabuk geçiverdi. Dünyanın dört bir yanından gelen dâvetlilerin tebliğleriyle muhabbet bulan salonda, her meşrepten muhabbet gönüllülerinin olması da Kendilerinin birleştiriciliğinin tecellisi olsa gerek. Bu büyük hazreti anlatmak bana düşmez, nasipliler nasipleri kadar aldılar vesselâm.

Her sır bir gün ifşâ olur. Perdeler bir gün iner, herkes bilmeye yüz tutar. Bugün böyle diye, öteki gün aynı olmakla mükellef değildir. Her ayrı gün, ayrı saat, ayrı saniye ayrı bir şanla dirilir, varolur. Dergâh-ı Şerîf’in de maketinin sırrı bir gün âşikâr olur.

Otobüs koltuğunu hatırlatsam anlar mısın? Koltuk aynı koltuktu da muhabbet otobüsten daha hızlıydı sanki. Bu fasıl bu kadar.

***

İnsan birini görmeden sevebilir mi? Görmek bu fânî gözlerle mi oluyor? Yoksa batı medeniyetinde karşılığı olmayan gönülün semâhanesinden mi görüyoruz? Peki gönülde raks eden kim? Biz neye şehâdet ediyoruz? “Şâhitlik ederim ki Allah’tan başka ilâh yoktur ve şâhitlik ederim ki Muhammed (s.a.v) O’nun elçisidir” nasıl diyebiliyoruz? Hz. Peygamber’i görmeden nasıl peygamberliğine şâhitlik ediyoruz? Şâhitliği burada yapmamız, zaten daha önceden verilmiş bir ahdin taksidi mi yoksa? Nasibi olanlar verdikleri sözü hatırlayıp mı şâhitlik ediyor yoksa? Nâçizâne sadece soru sorabiliyorum. Cevapları bende değil, sende de değil. Sana sordurtan, elbet bir gün cevabını da âşikâr eder.

Allah bizi şâhit olanlardan, şâhit olduktan sonra da şehit olanlardan eylesin.

***

Şimdi senin görevin bu fasıllarla alâkayı kurmak. Otobüsü düşün.

Var ile yok arasında ince bir çizgi falan yok.

Her şey durduğun yerle alâkalı.

 

Baktığın ve gördüğün bir değil.

Zaten bakmakla görmek bir değil.

Sen, ben, o, O’nsuz var değil.

O varsa, ki var.

Sen var değil.
Selâm ve muhabbet ile…

Semiha Cemâl Hanım’dan Hz. Kenan’ın Meşreb-i Şerifleri

En sevdiği şeylerden biri bilmek ya da bildiğini öğretmektir. Veya “istifâde etmeliyim ya da ettirmeliyim” der. “Güzellik ve iyilikleri kimde ve nerede görürseniz tereddüt etme, al” der ve yine “Etrafımdakilerin öğrenmek için gösterdikleri tehâlük, benim öğretmek için duyduğum hırs kadar kuvvetli değildir” der.

Noksanlığı aşkta dahî çekemez. “Kendi hakkında istediğin hayrı, her bir güzelliği, zevki, derûnî aşk ve nûru başkaları için de iste ki tam âşık olasın” der.

Kendisi güzel bir söz söylediği vakit yahut hoşa gidecek bir şey işittiği vakit, bütün sevdiklerine koşarak söylemek ister veya söylenmesini ister.

O, sözünde durur. Birkaç sene evvel söylediği sözün, kendi sözü olup olmadığını tanır. Nerede ve ne zaman söylediğini hiç unutmaz.

Hiçbir şeyi unutmaz yalnız kötülükleri unutur. İyilikleri hatırlamaya daha ziyade meyyaldir.

Ahdinde durmak onun şânıdır. Yapılan en küçük iyiliği unutmaz, nankörlük ve tecessüsü hiç sevmez.

Saatle hareketi sever. Kimsenin kendisi için zahmete girmesini istemez. Etrafındakileri dâimâ eziyet vermemeleri konusunda ikaz eder.

Riyâyı sevmez, yalanı sevmez. Etrafındakilerin ızdırâbına tahammül edemez. İntizâmı sever.

Son derece teşyi kuvveti vardır. Daha bir meseleyi konuşurken tatbiki cihetini (uygulanması yolunu) arar. Bir mesele etrafındaki uzun hayallerden sıkılır.

Kimsenin sözünü kırmaz, birisi küçük bir söz söylese de meclistekiler onu işitmese yahut ehemmiyet vermese, kim olursa olsun hemen alâkadar olur. Onu anlamak için sorar. İstihzâyı (alayı) sevmez, bir vakaya gülse bile hoşuna gittiği için güler. Hiçbir şeye istihzâ ederek güldüğünü kimse görmemiştir.

Sebatkârdır. Mesela bir kitabı tercüme için başlayınca onun üzerine düşer ve meydana getirinceye kadar aynı arzu ile devam eder. Bir şeye başladığı zamanki arzusu az zaman sonra asla geçmez.

Kabalığı sevmez; nezâketten, incelikten hoşlanır.

Şahsına karşı yapılan nankörlükleri unutur. Kini sevmez; kendine ihânet edenlere bile merhamet eder.

Kimsenin ayıbını yüzüne söylemez. Âdetâ o yapan kimseden daha fazla kaçınır.

Mâlâyânîden hiç hoşlanmaz. Eğer lüzumsuz, mâlâyânî bir söz konuşulursa hemen başını pencereye doğru çevirir. Kendilerine bir şey sorulup da cevabını verdikten sonra ikinci defa aynı mesele hakkındaki suale verdiği rey, artık o kimsenin gönlüne göre olur ve o söz artık kendilerinin sözü değil o gönül sahibinindir. Arzusunun aksidir.

Söz hak olduğu için büyük bir ehemmiyet verilmesi ve sözle oynanmamasını ister.

Dâimâ “ya hayır söyle ya sus” ihtârında bulunur.

O, yakınlarının küçük bir ihmâline bile tahammül edemez. Hatâlardan müteessir olması yakınlık derecesi ile mütenasiptir. Yakınlık derecesi ne kadar artarsa mes’uliyet o kadar çoğalır.

Altın Kapı

O’nun rahmetinin kuşatmadığı hiçbir şey, hiçbir yer yok.

Ama rahmetin bir kapısı var.

Dışında kalan bir şey yoksa, bu kapı ne içindir?

 

Hem içinde olmak, hem kapıdan girmek nasıl bir şeydir?

Veya hem içinde olup hem kapıdan bile girememek…

 

 

İdrâk etmekle, hissetmekle, aşk etmekle ama illâ bir şekilde fark etmekle alâkalı bir durum olmalı.

Hz. Mevlânâ’nın anlatımına göre, hepimiz ezel âleminde o birlik denizinin içindeki su gibiymişiz. Sonra Allah o denizden, beden testimize biraz su doldurmuş. Böylece vücut giymiş ve bu âleme gelmişiz. Diyor ki, şimdi sen o varlık testisini yokluk taşıyla kır. Kır ki, o su kaldığı yerde bulanıklaşıp kokuşmasın. Aksın, yine deryaya ulaşsın. E peki mâdem yine deryâyâ ulaşacaktı, neden bir testiye konup da uzaklaştırıldı dersen; çünkü başka türlü göremezdi. Denizin içindeki balığın deniz diye bir yer varmış, nerededir diye araması gibi, içinde olduğu denizi idrâk edemezdi.

Can acıtır ama söyler Hazret-i Mısrî Niyâzi:

Nûr iken adın Niyâzî koydular,

Şol ezelki îtibârın kandedir?

 

Evet, nerededir ezeldeki o îtibar? Nerededir? Aslım nedir? Nasıl aranır ki? Nasıl bulunur, nasıl anlaşılır? Sen zaten sensin. Ama kendini bilmezsin. İçinde olmak ama kapıdan girememek böyledir. Kapı haktır. Kapı Ali’dir. Kapı mürşittir. Ölü gibi yaşamakla dirilmek arasındaki geçiş yeridir, idraktir. Âlemlere rahmet olsun diyedir.

Âlemlere rahmet, Hz. Muhammed’in nurunun bizle olmadığı hiçbir yer-zaman yok. Ama onu bize gösteren bir Ali’si var. O’nun rahmetinin kuşatmadığı hiçbir yer yok. Ama o rahmetin bir kapısı var.

Benim kapım, güzel kapım, Ken’an Rifâî. Onu bana kapı kıldığı için güzel Allah’ıma sonsuz şükürler ederim.

Çağırdı Bir Güzel Kapıdan

Bir Haziran akşamı hicrete kalkıştı,

Affedişin, hoşgörünün, sevginin kapıları

Ardına kadar açıldı.

Korkusundan koşuyordu,

Umudunun gösterdiği istikamete doğru.

O’na koşuyordu

İçinden içine taşarcasına…

 

Özünde ne varsa ondan ibâret ya,

Oradan geleni arıyor,

Yeniden oraya dönmek için.

Buradaki istasyonda durduysa tren,

Sabredecek tüm gayretiyle çalışırken.

Ne yerde ne de gökyüzünde,

Yalnızca özünde arıyor artık…

 

Bir gün, o güzel hakkında konuşma fırsatı buldular,

O ise hizmete daldı.

Olduğu yerden sesler ise boğuk boğuk duyuluyordu…

Mühim olmadığını fark etti.

O zaten O’ndaydı ya…

Kulağından gireni özünde buluyordu…

Özünden çekip çıkacaktı nasıl olsa,

Acelesi yoktu…

 

Anlayanı da yoktu.

Anlaşılmaya dair kaygısı zaten yoktu.

Bir ihtimal verecekti, anlamaya ve anlaşılmaya…

Kendi anlayabilseydi kendisini,

Ucu bucağı olmayan anlam okyanusunda…

Hazır rüzgârlar eserken,

Gel, biz yelkenleri açalım…

 

Gün geldiğinde anlayacağız,

Nereye vardığımızı ve nereden yol aldığımızı…

Şimdi desem ki,

Yolların başı da sonu da aynı…

O güzelin ta kendisi…

Kendim bile kelâmımı anlamayacağım.

O halde yaşayalım da,

Hâlimizden anlayalım,

Anlamın anlamını…